| 4. | Willem Schalkzoon VAN DER MERWE, progenitor was born between 1645 and 1655 in Oud Beyerland, near Rotterdam, Netherlands (son of Schalk Willemsz VAN DER MERWE); died on 12 Jul 1716 in Cape Town, Cape, South Africa. Notes:
Arrived 1660 aboard "Dordrecht" as arquebus gunner. Burgher on 5.5.1661, then joined DEIC again in 1663 as midshipman responsible for agriculture. He was awarded the farm 'Kronendal' in 1681.
"Haasbusskutter" on the ship "Dordrecht". 1663 in service of HOIK as "adelborst" in charge of agriculture.
De Wet file: According to "Resolusie van die Politieke Raad" from Broek, according to register of the Cape congregation, from "Oud-Beyerland" near Rotterdam. He was a son of Schalk van der Merwe farmer in "Oud-Beyerland" and a grandson of Willem van der Merwe from whom the current van der Merwes in the Netherlands are descendant. Departed for Cape Town as "haakbusskutter" on the ship "Dordrecht" at eight "gulde" per month, arriving in Table Bay on the 26th April, 1661. He was initially in service of the Companje's master gardener Hendrik Boom. Burger 5.5.1661, and he was apparently a good farmer because he was praised "voor bequaemheyt als landbouwer" [ability as farmer]. It was mentioned in the Resolutions of the Political Council that he "boulandt heeft gearbeijt" [has worked building land]. In 1663 he again entered service with the H.O.I.K. as midshipman responsible for agriculture. Three weeks before his marriage to Elsje Cloete, he was accused by the rulers of smuggling with the "Hottentotte". He and his father-in-law Jacob Cloete apparently continued smuggling because he was a prisoner on Robben Island due to smuggling and violence connected thereto. In January 1673 his house and grain crop was destroyed by fire. On the 23rd March 1677 he received permission from the Kompanje to again work land together with Pieter van der Westhuizen, this time in "Houtbaai" [Wood Bay], this is the farm Kronendal of which the Cape Dutch farmhouse still exists. This agreement was cancelled and the farm was allocated to him as free property. In 1677 he reaped 60 "mud" grain. On the 7th September 1692 an "erfbrief" [inheritance letter] was issued to him for the farm Kunnenberg, in this "erfbrief" described as "de Kinnenborgh". The farm was measured by land surveyor Heinrich Bernhard Oldenland with a border of 60 "roede" on the Bergrivier and 600 "roede" in the direction of "Babilonstoring" [Tower of Babylon]. His neighbours were Jacobus van der Heiden on "Overveen" and Marten van Staden on "Bloemendal". According to the "erfbrief" the land was already allocated to him in 1687. This statement sounds suspicious, because the 1687- allocations were personally measured by landdros Johannes Mulder of Stellenbosch and Oldenland's measurements started with the 1689 allocations. The farm De Hoop in "Klein Drakenstein" was allocated to Willem's son Schalk Willem van der Merwe in 1692. This was the second farm and not the first to be allocated in South Africa to a van der Merwe. He was the father of 13 children and also the father of an illegitimate daughter, Maria Schalks who married the progenitor Paulus Heyns from Leipzig. Maria's mother was a female slave of Governor Simon van der Stel.
Du Plooy.paf: op die skip "Dordrecht". 1663 in service of HOIK in charge of agriculture.
The name van der Merwe comes from the Merwede or Merwe river in Holland which flows near Dordrecht. There was a castle on the banks of the river with the same name, which is in ruins today. According to the registers of the Cape Church, William Schalksz(oon) van der Merwe, the progenitor of the van der Merwe family in South Africa, came from "Oud-Beyerland" (between Rotterdam and Dordrecht in Holland), and according to the resolutions of the political council , he was from Broek. He was a son of Schalk van de(r) Merwe, a farmer in Oud Beyerland and a grandson of Willem van de(r) Merwe, from whom the existing Van Der Merwe family in Holland is descended.He arrived in South Africa as a arquebusier ("hasbuksskuter") on the ship "Dordrecht," becoming a citizen on the 5th May 1661, only nine years after the arrival of Jan van Riebeck. He re-joined the Duch East India Company in 1663 as a midshipman ("adelborst"), charged with agriculture; afterwards a "vrykneg" who obtained leave from the Dutch East India Company on 23 March 1677 together with Pieter van der Westhuizen, to go and farm some land in Houtbaai. (The farm "Kronendal"). This agreement was cancelled in 1681 and the farm became the free property of Willem. The farm de Hoop in Klein Drakenstein which was given to his son Schalk Willem in 1692 was thus the second farm in the van der Merwe family. Willem Schalk van der Merwe married Elsje Cloete, the daughter of Jacob Cloete on 9 September 1668 and they had 13 children.
Willem Schalkszoon van de(r) Merwe kom na die Kaap in April 1661 vanaf Holland. Hy het voorheen op die V.O.C. skip Dordrecht diens gedoen. In die Kaap werk hy eers as dagloner in die Kompanjie se bouland onder Hendrik Boom. Hy is oorlede in Julie 1716.
Volgens Du Toit Malherbe was hy van Oud-Beijerland afkomstig.
Willem Schalk van der Merwe was 'n haakbusskutter op die skip Dordrecht en het 'n burger geword op 5 Mei 1661. Hy tree weer in diens van die V.O.C. in 1663 as adelborst belas met landbou.
Willem word drie weke voor sy troue aangekla dat hy beeste van die inboorlinge koop. Hy word toe gevonnis tot lyfstraf. Die vonnis was opgeskort en hy moes 'n boete van vyftig riksdaalers betaal.
Hy trou op 9 September met Elsie Cloete, die oudste kind van Jacob Cloete en sy vrou Fijtje Raderootjies (gebore Sophia Raedergortz).
In 1672 word al sy skape gesteel deur die Hottentotte. Hulle het vyf van die diewe gevang en hulle vasgebind en na die Fort geneem, maar ons weet nie wat hulle lot daarna was nie.
In 1677 word die omgewing om Houtbaai aan Willem en die stamvader Pieter van der Westhuizen verhuur. Die kontrak was vier jaar later gekanselleer en die grond is aan hulle as vrye eiendom gegun. Hier het Willem en Elsie moontlik hulle kinders op die plaas Kronendal grootgemaak. Kronendal is dus die eerste plaas van die "Van der Merwe" stamouers en nie "De Hoop" in die Paarl nie.
DOGTER BY 'N SLAVIN.Willem het 'n dogter gehad met 'n slavin wat Simon van der Stel aan hom geskenk het. Die kind se naam was Maria. Hierdie slavin was in 1686 vrygestel (Attestasie 1664 in C 326 bl 478-9, p 6 en 27). Maria het die stammoeder geword van die HEYNS familie, sy trou in 1696 met Paulus Heyns.
Karel Schoeman in Armosyn van die Kaap bladsy 535 haal die volgende aan uit 'n hofsaak:
" 'n sekere slavin by wie hy teenswoordig 'n kind verkry het, en wat hy, Schalcq, met haar bevalling in hierdie kombuisie (by die Skuur) ondergebring het; hy het haar ook ten alle tye versorg deur kos te berei en water en brandhout te haal, ja, wat meer is toe sy moes beval, het Schalq my Kruijthoff, opgeklop en gevra dat ek hom tog sy brandewyn (rantsoen) sou gee, waarop ek hom twee mutsjes verstrek het, wat hy vir hierdie slavin gebring het, en (hulle?) het dit as hartversterking genuttig."
Elsie se vader Jacob Cloete word in 1693 naby die Kasteel vermoor. Die goeweneur beskrywe die voorval soos volg: "Deesen avon tusschen 8 a 9 uren is niet verre van casteel en bij't vleeschhuis vermoort Jacob Cloeten, corporaal in diens der E Compagnie"
SA Stamouers, AM van Rensburg
Van der Merwe,Willem Schalk *Holland 12.07.1716 : Resolusie van die Politieke Raad, van Broek, volgens register Kaapse gemeente, van Oud-Beyerland naby Rotterdam. Hy was 'n seun van Schalk van der Merwe boer in Oud-Beyerland en 'n kleinseun van Willem van der Merwe van wie die bestaande Van der Merwes in Nederland afstam. Vertrek na die Kaap as haakbusskutter, teen agt gulde per maand op die skip Dordrecht'' wat 26 April 1661 in Tafelbaai arriveer. Hy was aanvanklik in diens van die Companje se baas-tuinier Hendrik Boom. Burger 5.5.1661, en hy was blykbaar 'n goeie boer want hy is geloof voor bequaemheyt als landbouwer''. In die Resoluties van de Politieke Raad was vermeld dat hy boulandt heeft gearbeijt. In 1663 tree hy weer in diens van die H.O.I.K. as adelborst belas met landbou. Drie weke voor sy huwelik met Elsje Cloete is hy weens smokkel met die Hottentotte aangekla deur die Bewindhebbers. Hy en sy skoonvader Jacob Cloete het blykbaar aangehou smokkel want hy is drie jaar lank gevangene op Robbeneiland weens smokkel en gepaardgaande geweldpleging. In Januarie 1673 het sy huis asook sy hele graanoes afgebrand. Hy kry op 23 Maart 1677 toestemming van die Kompanje om weer grond te bewerk saam met Pieter Van der Westhuizen, hierdie keer in Houtbaai, d.i. die plaas Kronendal waarvan die Kaaps-Hollandse opstal nog bestaan. Hierdie ooreenkoms is in 1681 gekanselleer en die plaas is as vrye eiendom aan hom toegeken. In 1677 oes hy 60 mud graan. Op 7 September 1692 word 'n erfbrief aan hom uitgereik vir die plaas Kunnenberg, in die erfbrief beskryf as de Kinnenborgh''. Die plaas is opgemeet deur landmeter Heinrich Bernhard Oldenland met 'n grens 60 roede aan die Bergrivier en 600 roede in die rigting van Babilonstoring. Sy bure was Jacobus van der Heiden op Overveen en Maarten van Staden op Bloemendal. Volgens die erfbrief is die grond alreeds in 1687 aan hom toegewys. Hierdie stelling klink verdag, want die 1687-toewysings is deur landdros Johannes Mulder van Stellenbosch persoonlik opgemeet en Oldenland se opmetings begin by die 1689-toewysings. Die plaas De Hoop in die Klein Drakenstein is in 1692 aan Willem se seun Schalk Willem van der Merwe toegeken. Dit was die tweede plaas en nie die eerste nie wat in Suid-Afrika aan 'n Van der Merwe toegeken is. Hy is die vader van 13 kinders en ook die vader van 'n buite-egtelike dogter, Maria Schalks, wat trou met die Stamvader Paulus Heyns, van Leipsig. Maria se moeder was 'n slavin van Goewerneur Simon van der Stel
From: Andre van Rensburg
To:
Subject: [GenForum] Willem Schalk van der Merwe en 'n slavin
Date: 24 February 2002 11:03
Goeie Naand aan almal,Ek is nog op soek na die naam van die slavin met wie Willem Schalk vander Merwe 'n kind gehad het. Ek is op die oomblik besig om Karel Schoeman se nuutse boek: Armosyn van die Kaap, die Wereld van 'n slavin 1652-1733 te lees en baie te geniet, ek verslint elke 'n lyn en paragraaf. Hy haal aan 'n baie insigewende aanhaling ivm met van derMerwe en die slavin. Pieter Cruythoff in 1664 was die opsigter by die Kompanjieskuur en hy maak melding van die volgende:
"'n sekere slavin by wie hy teenswoordig 'n kind verkry het, en wat hy, Schalcq, met haar bevalling in hierdie kombuisie (by die Skuur)ondergebring het; hy het haar ook ten alle tye versorg deur kos te berei en water en brandhout te haal, ja, wat meer is, toe sy moes beval, het Schalq my Kruijthoff, opgeklop en gevra dat ek hom tog (om bogenoemde rede) sy brandewyn (rantsoen) sou gee, waarop ek hom twee mutsjes verstrek het, wat hy vir hierdie slavin gebring het, en (hulle) het dit as hartversterking genuttig" p 535
Shoeman maak ook melding dat van der Merwe by die Schuur werksaam was in 1664 Janet, jy het seker al hierdie aanhaling, dit gee ons 'n hele verskillende insig oor hoe hierdie man liefdevol sy beminde ondersteun het en vir haar gesorg het. dit wys nou net weer dat ons moet baie versigtig wees om nie steroetipe te maak nie, van der Merwe het nie net gejol en toe weggehol nie! Die kindjie wat gebore was, was natuurlik Maria Schalk wat die stammoeder van Heyns geword het.
Nou wil ek graag weet is daar enige inligting of navorsing of boeke oor die historiese agtergrond van die Schuur? Dit is mos die Groote Schuur.
Of selfs historiese inligting oor Rondebosch.Dan soek ons nou wie die slawe daar was in 1664? Hoeveel slawe was daar? Van waar was hulle afkomstig; As ek moet raai dan was die dame van Angola of Guinea. Enige hulp om hierdie ene op te los, samewerking op Genforum het ons al baie gehelp,
Dankie
André van Rensburg
!Emmerentia van Rensburg Registers
De Villiers/Pama, p. 557, A1Volgens Res. Polit.Raad, v. Broek; volgens registers Kaapse Gemeente, v. Oud-Beyerland (naby Rotterdam). Haakbusskutter op die skip "Dordrect". Burger 5.5.1661; 1663 tree hy weer in diens v.d. H.O.I.K as adelborst belas met landbou. Drie weke voor sy huwelik met Elsje Cloete is hy weens smokkel met die Hottentotte aangekla deur die Bewindhebbers. Hy en sy skoonvader Jacob Cloete het blykbaar aangehou smokkel want hy is drie jaar lank gevangene op RobbenEiland weens smokkel en gepaardgaande geweldpleging. Hy kry op 23 Maart 1677 toestemming van die Kompanje om weer grond te bewerk saam met Pieter van der Westhuizen, hierdie keer in Houtbaai. Hierdie ooreenkoms is in 1681 gekanseleer en die plaas is as vrye eiedom aan hom toegeken.
HEESE H.F.Groep sonder grense,p.52,70Paul Heyns, v Leipzig, *1655 (De Villiers Pama,Bls 317) x 1696 Maria Schalk (van der Merwe) Buite-egtelike kind van W.S.van der Merwe by 'n Kompanjieslavin wat in 1686 vrygestel is.
xx 1701 Maria Losee v.d.K,. wed. SteynAanwins Transvaalse Argief: A2012 TAB - inligting verskaf deur Org Rautenbach.Familia: Kwartaalblad van die Genealogiese Genootskap van Suid-Afrika, Jaargang XIV/1977 no 2/3 p. 39. Volgens die Resolusies van die Politieke Raad was van der Merwe afkomstig van Broek (Friesland) maar volgens die lidmateregister van die gemeente Kaapstad was hy van Oud-Beyerland naby Rotterdam, afkomstig.
C Pama: Die Groot Afrikaanse Familienaamboek p 334.Die betekenis van die van is Van die Merwede of Merwe, 'n rivier in Nederland wat verby Dordrecht vloei. Aan hierdie rivier was ook 'n kasteel met dieselfde naam, wat vandag 'n murasie is.Volgens die register van die Kaapse Gemeente was Willem van Oud-Beyerland (tussen Dordrecht en Rotterdam, Nederland) en volgens die Resolusies van die Politieke Raad was hy afkomstig van die plek Broek. Daar is tans nog familie van hierdie Van der Merwe in Nederland. Hy kom in die Kaap aan as 'n Haakbus Skutter op die skip Dordrecht en word 'n burger in 1661. In 1663 het hy weer in diens van die H.O.I.K getree as Adelbors belas met landbou; was daarna 'n vrykneg en het op 23 Maart 1677 van die H.O.I.K verlof gekry om saam met Pietervan der Westhuizen grond in Houtbaai te bewerk. (Die plaas Kronendal waarvan die Kaaps-Hollandse opstal vandag nog bestaan). Hierdie ooreenkoms is in 1681gekanselleer en hierdie plaas is toe in vrye eiendom aan Willem toegeken. Die plaas De Hoop in klein Drakenstein, wat in 1692 aan Willem se seun Schalk Willem van der Merwe toegeken is, was dus die tweede en dus nie die eerste plaas wat aan 'n Van der Merwe in die Kaap toegeken is nie.J H Redelinghuys: Die Afrikaner Familienaamboek, p 178. Sien Van der Merwe Gedenkboek, opgestel deur ds. C.P.van der Merwe.Le Roux/Lombard: Hugenotebloed in ons are, p 97. Die stamvader van hierdie familie was Willem van der Merwe wat reeds in 1656 van Broek in die Nederlandse provinsie Limburg na die Kaap gekom het. Hy trou in 1668 met Elsie Cloete en is in 1716 oorlede. Willem en Elsie word die ouers van agt dogters en vier seuns van wie twee seuns ongetroud oorlede is.
3 Takke Van Rensburgs dl 1, p.1
AanwinsTAB A2012 Navorsing deur Org Rautenbach
KINDERSb1 Sophia gedoop Kaapstad 1 Nov 1670, X Roelof Pasman, XX 25 Jan 1696 Pieter Robbertsb2 Schalk Willem gebore 14 Jul 1673, gedoop Kaapstad 13 Aug 1673, sterwe 1740, X Anna Prevotb3 Marritje (Maria) gedoop Kaapstad 29 Des 1675, X Barend Burgerb4 Jacoba Jacomina gedoop 22 Mei 1678, X Johann Schöpping, XX Jost Heinrich Frisch
b5 Jacob gedoop 11 Feb 1680 jonk oorlede
b6 Petronella gedoop 1 Maart 1682, X Johannes Cloeteb7 Aletta gedoop Kaapstad 23 Apr 1684, X Marthinus van Staden, XX Claas Jansz van Rensburgb8 Helena (Lena) gedoop 7 Apr 1686, X Jacobus van As wew, XX Christiaan Maasdorp
b9 Pieter gedoop Kaapstad 16 Mei 1688b10 Magteld gedoop c 1691, X18 Sep 1708 Pieter Willem van Heerden
b11 Elsie gedoop 15 Jul 1697, X Albert Lambertz Myburgh
b12 Ilya (Ulya of Eula) gedoop Drakenstein 28 Mei 1696b 13 Hendrik Willem gedoop 17 Aug 1698, X 25 Jun 1717 Catharina Cloete, XX Paarl 26 Nov 1747 Aletta Keyser, XXX Paarl 6 Des 1750 Maria Fick, sy nageslag se familienaam is by sy kleinkinders uitgesterf
Let op dat net een seun die familienaam voortgedra het, naamlik Schalk Willemszoon.
Die oudste kind Sophia van der Merwe ook bekend asFytjie Schalk'. Volgens 'n artikel in die S.A. Mediesetydskrif blyk dit dat die siektetoestand Huntingtons Chorea wat algemeen voorkom onder sommige Afrikaanssprekende families, afkomstig is van Sophia van der Merwe. Die voorouers van meer as 200 persone wat tans aan hierdie toestand ly, is nagevors en almal kan teruggevoer word tot kinders van Sophia uit haar twee huwelike.
Verwysings:Jan van der Merwe, "Willem Schalkszoon van der Merwe - 'n Biografiese Ekskursie" Familia XVI 1979 no 1
Heese en Lombard
Hoge, Personalia of Germans at the Cape
Saamgestel deur:
AM van Rensburg
Die Volgende inligting is een van die grootse deurbrake vir die VAN DER MERWE familie, naamlik die konneksie met EuropaHierdie navorsing is te danke aan Rein JG Wink r.j.g.wink@freeler.nlDie waardevolle kontak persoon is Gerda Pieterse wat hard werk om kontakte te maak met ons stamlande gpieterse@intekom.co.za
I Willem van de Merwe.
Zijn zonen bij een onbekende vrouw:1 Schalk Willemsz van de Merwe, geboren rond 1620, volgt onder II-a.2 Pieter Willemsz van de Merwe, geboren rond 1622, volgt onder II-b.
3 Dirck Willemsz van de Merwe, volgt onder II-c.
II-a Schalk Willemsz van de Merwe, geboren rond 1620, zoon van Willem van de Merwe (I).
Zijn kinderen bij een onbekende vrouw:1 Willem Schalks van de Merwe, geboren in het jaar 1643, volgt onder III-a.2 Dirk Schalks van de Merwe, geboren in het jaar 1648, volgt onder III-b.
3 Joost Schalks van de Merwe, volgt onder III-c.
II-b Pieter Willemsz van de Merwe, geboren rond 1622, zoon van Willem van de Merwe (I).
Zijn kinderen bij een onbekende vrouw:
1 Grietje Pieters van de Merwe.
2 Schalk Pieters van de Merwe, volgt onder III-d.
II-c Dirck Willemsz van de Merwe, zoon van Willem van de Merwe (I).
Zijn zonen bij een onbekende vrouw:
1 Jan Dirksz van de Merwe, volgt onder III-e.
2 Willem Dirksz van de Merwe, volgt onder III-f.
III-a Willem Schalks van de Merwe, geboren in het jaar 1643, overleden te Zuid Afrika op 12 juli 1716, kind van Schalk Willemsz van de Merwe (II-a). Willem is getrouwd te Kaapstad op 9 september 1668 voor de kerkmet Elsje Cloete, geboren te Duitsland rond 1650, dochter van Jacob Cloete en Sophia Raderootje.
Uit dit huwelijk:1 Schalk Willemsz van der Merwe, gedoopt te Kaapstad op 13 Augustus 1673, volgt onder IV-a.2 Magdalena Willemsd van de Merwe, geboren rond 1690, volgt onder IV-b.
III-b Dirk Schalks van de Merwe, geboren in het jaar 1648, kind van Schalk Willemsz van de Merwe (II-a).
Zijn kinderen bij een onbekende vrouw:
1 Schalk Dirks van de Merwe, geboren rond 1669.
2 Pieter Dirks van de Merwe, geboren in het jaar 1670.
3 Willem Dirks van de Merwe, geboren rond 1673.
III-c Joost Schalks van de Merwe, kind van Schalk Willemsz van de Merwe (II-a).
Zijn kinderen bij een onbekende vrouw:
1 Lucretia Schalks van de Merwe, geboren rond 1676.
2 Schalk Joosten van de Merwe, geboren rond 1678.
III-d Schalk Pieters van de Merwe, kind van Pieter Willemsz van de Merwe (II-b).
Zijn kinderen bij een onbekende vrouw:1 Pieter Schalke van de Merwe, geboren in het jaar 1686, volgt onder IV-c.
2 Eeltje Schalke van de Merwe, geboren in het jaar 1688.
3 Arien Schalken van de Merwe, geboren in het jaar 1689.
4 Cornelis Schalke van de Merwe, geboren in het jaar 1689.
5 Maria Schalken van de Merwe, geboren rond 1690.
III-e Jan Dirksz van de Merwe, schepen tes-gravendeel 1693-1694-1702 t/m 1706, zoon van Dirck Willemsz van de Merwe (II-c). Jan was gehuwd met Cornelia Gijsberts onder de Linde, schepenbank.
Uit dit huwelijk:1 Sijgje Jansd van de Merwe, gedoopt te Maasdam op 8 oktober 1690, overleden in het jaar 1696.
2 Dirk Jansz van de Merwe, geboren te
s-Gravendeel in het jaar 1691, volgt onder IV-d.3 Gijsbertje Jansd van de Merwe, geboren rond 1692, volgt onder IV-e.4 Gijsbert Jansz van de Merwede, geboren rond 1694, volgt onder IV-f.
III-f Willem Dirksz van de Merwe, zoon van Dirck Willemsz van de Merwe (II-c). Willem is getrouwd te Dubbeldam op 8 december 1686 voor de kerk
met Maria Teunisdr.
Uit dit huwelijk:1 Cent Willems van de Merwe, geboren te Strijen in het jaar 1732, volgt onder IV-g.
IV-a Schalk Willemsz van der Merwe, gedoopt te Kaapstad op 13 augustus 1673, kind van Willem Schalks van de Merwe (III-a) en Elsje Cloete. Schalk was gehuwd met Anna Charles Prevot, geboren te Amsterdam op 23 januari 1680, overleden te Kaapstad in het jaar 1740, dochter van Charles Prevot en Maria Le Febre.
Uit dit huwelijk:1 Willem Schalks van der Merwe. Willem is getrouwd te Paarl (Z-Afrika) op 11 augustus 1726 met zijn nicht Elsje van Heerden, dochter van Pieter Willems van Heerden en Magdalena Willemsd van de Merwe (IV-b).
IV-b Magdalena Willemsd van de Merwe, geboren rond 1690, overleden te Tulbagh (Z-Afrika) (?) in het jaar 1765, dochter van Willem Schalks van de Merwe (III-a) en Elsje Cloete. Magdalena is getrouwd te Stellenbosch (Z-Afrika) op 18 september 1708 met Pieter Willems van Heerden, geboren te Heerde, overleden te Tulbagh (Z-Afrika) in het jaar 1763, kind van Willem van Heerden en Aeltjen Hendrix.
Uit dit huwelijk:1 Elsje van Heerden. Elsje is getrouwd te Paarl (Z-Afrika) op 11 augustus 1726 met haar neef Willem Schalks van der Merwe, kind van Schalk Willemsz van der Merwe (IV-a) en Anna Charles Prevot.
IV-c Pieter Schalke van de Merwe, geboren in het jaar 1686, zoon van Schalk Pieters van de Merwe (III-d).
Zijn kind bij een onbekende vrouw:1 Schalk Pieters van de Merwe, geboren in het jaar 1722, volgt onder V-a.
IV-d Dirk Jansz van de Merwe, geboren tes-Gravendeel in het jaar 1691, overleden te Dubbeldam, begraven De Mijl op 26 juni 1747, zoon van Jan Dirksz van de Merwe (III-e) en Cornelia Gijsberts onder de Linde. Dirk is getrouwd te Dubbeldam op 13 december 1716 met Ariaantje Ariens den Houting, gedoopt te Dubbeldam op 23 november 1687, begraven De Mijl op 26 juni 1747, dochter van Arien Pietersz den Houtingh en Anneke Willemsdr.
Uit dit huwelijk:1 Ariaantje van de Merwe, gedoopt te Dubbeldam op 7 februari 1717, overleden aldaar in maart 1774. Ariaantje is getrouwd te Dubbeldam op 17 mei 1740, getrouwd aldaar op 1 mei 1740 voor de kerk met Teunis Ariens Hofman, gedoopt te Dubbeldam op 12 april 1699, overleden te Wieldrecht op 4oktober 1753, zoon van Arie Damassen Hofman en Anna Pietersd Schipper.2 Anna Dirkse van de Merwe, geboren te Dubbeldam, gedoopt aldaar op 9 oktober 1718. Anna is getrouwd te Dubbeldam op 23 september 1742 voor de kerk met Cornelis Bravenboer.3 Jan Dirkse van der Merwe, geboren te Dubbeldam, gedoopt aldaar op 2 februari 1721.4 Arij Dirkse van de Merwe, gedoopt te Dubbeldam op 7 maart 1723, volgt onder V-b.5 Cornelis Dirkse van de Merwe, gedoopt te Dubbeldam op 31 maart 1726.6 Knelia van de Merwe, gedoopt te Dubbeldam op 29 april 1731. Knelia was gehuwd met Huibert de Heer.7 Cornelia Dirkse van de Merwe, geboren te Dubbeldam, gedoopt aldaar op 29 april 1731. Cornelia is getrouwd te Dubbeldam op 6 mei 1753, getrouwd aldaar op 6 mei 1753 voor de kerk met Arie Ariens in
t Velt.
IV-e Gijsbertje Jansd van de Merwe, geboren rond 1692, overleden na 1723, dochter van Jan Dirksz van de Merwe (III-e) en Cornelia Gijsberts onder de Linde. Gijsbertje was gehuwd met Cornelis Aryensz Verdonck, landbouwer, geboren tes-Gravendeel, begraven aldaar op 2 maart 1723, zoon van Ary Reyne Verdonck en Aegje Aertse Spruyt.
Uit dit huwelijk:
1 N.N., geboren tes-Gravendeel na 2 maart 1723, begraven aldaar op 25 september 1723.
IV-f Gijsbert Jansz van de Merwede, geboren rond 1694, zoon van Jan Dirksz van de Merwe (III-e) en Cornelia Gijsberts onder de Linde. Gijsbert was gehuwd met Sijgje Cornelissen Spruijt. Uit dit huwelijk:
1 Cornelia Gijsbertse van de Merwe, gedoopt te Dubbeldam.2 Jan Gijsbertse van de Merwe, gedoopt te Dubbeldam op 13 september 1733.3 Cornelis Gijsbert van de Merwe, gedoopt te Dordrecht op 23 maart 1735.
IV-g Cent Willems van de Merwe, geboren te Strijen in het jaar 1732, kind van Willem Dirksz van de Merwe (III-f) en Maria Teunisdr. Cent is getrouwd te Strijen in het jaar 1759 met Leentje Leenderts Hordijk.
Uit dit huwelijk:1 Marietje van de Merwe, gedoopt te Strijen in het jaar 1760.
2 Willem van der Merwe, gedoopt te Strijen in het jaar 1761.
V-a Schalk Pieters van de Merwe, geboren in het jaar 1722, overleden in het jaar 1800, kind van Pieter Schalke van de Merwe (IV-c).
Zijn kinderen bij een onbekende vrouw:
1 Pieter Schalke van de Merwe, overleden in het jaar 1766.
2 Teunis Schalke van de Merwe, geboren in het jaar 1772.
V-b Arij Dirkse van de Merwe, Schepen en Heemraad, gedoopt te Dubbeldam op 7 maart 1723, overleden te Mijnsheerenland op 19 augustus 1803, zoon van Dirk Jansz van de Merwe (IV-d) en Ariaantje Ariens den Houting. Arij is getrouwd te Dubbeldam op 15 juni 1749 voor de kerk met Cornelia Ariens Smits, geboren in het jaar 1728, overleden te Mijnsheerenland op 5 oktober 1810.
Uit dit huwelijk:
1 Ariaantje Ariense van de Merwe, geboren De Mijl, gedoopt te Dubbeldam op 28 september 1749, overleden in het jaar 1811.
2 Arij Ariensz van de Merwe, geboren De Mijl, gedoopt te Dubbeldam op 19 november 1751, volgt onder VI-a.
3 Maria Ariense van de Merwe, gedoopt te Mijnsheerenland op 2 oktober 1753.\
4 Teunis Ariensz van der Merwe, geboren De Mijl in het jaar 1755, volgt onder VI-b.\
5 Dirk Ariensz van de Merwe, geboren te Mijnsheerenland in het jaar 1756, volgt onder VI-c.
6 Marija Ariense van de Merwe, gedoopt te Mijnsheerenland op 2 oktober 1757. Marija is getrouwd te Mijnsheerenland op 17 april 1778 voor de kerk met Willem Jacobs Quartel, gedoopt te Westmaas op 17 april 1757, zoon van Jacob Quartel en Cornelis Bongaarts.
7 Jan Ariensz van de Merwe, gedoopt te Mijnsheerenland op 30 april 1759, volgt onder VI-d.
8 Emmigje Ariense van de Merwe, gedoopt te Mijnsheerenland op 7 september 1760, overleden aldaar op 26 december 1760.
9 Clara Ariense van de Merwe, gedoopt te Mijnsheerenland op 13 oktober 1762. Clara is getrouwd te Westmaas op 4 augustus 1782, getrouwd aldaar op 4 augustus 1782 voor de kerk met Pieter Gerritsz Batenburg, gedoopt te Westmaas op 2 augustus 1761, zoon van Gerrit Timotheusse Batenburg en Marietje Pieters Herman.
10 Emmigje Ariense van de Merwe, gedoopt te Mijnsheerenland op 22 januari 1764, overleden aldaar op 15 juni 1822. Emmigje is getrouwd te Mijnsheerenland op 11 mei 1794 met Leendert Hendriksz de Jong, gedoopt te Mijnsheerenland op 15 juni 1766, zoon van Hendrik de Jong en Pietertje Leenderts de Komen.
11 Cornelis Ariensz van de Merwe, gedoopt te Mijnsheerenland op 23 juni 1765, overleden aldaar op 6 januari 1766.
12 Anna Ariense van de Merwe, gedoopt te Mijnsheerenland op 14 december 1766. Anna is getrouwd te Mijnsheerenland op 25 april 1790 voor de kerk met Willem Leendertsz Bijl.
13 Cornelia Ariense van de Merwe, gedoopt te Mijnsheerenland op14 februari 1768. Cornelia is getrouwd te Mijnsheerenland op 17 april 1791 voor de kerk met Leendert Leendertse Monster, gedoopt te Goudswaard op 14 december 1766, kind van Leendert Andriesse Monster en Ariaantje Pleune Visser.
VI-a Arij Ariensz van de Merwe, geboren De Mijl, gedoopt te Dubbeldam op 19 november 1751, zoon van Arij Dirkse van de Merwe (V-b) en Cornelia Ariens Smits.
Zijn kind bij een onbekende vrouw:
1 Jan Ariense van de Merwe. Jan is getrouwd te Mijnsheerenland op 9 mei 1790 voor de kerk met Susanna Cortiaans Brussaart, gedoopt te Mijnsheerenland op 14 februari 1768, dochter van Corstiaan Franse Brussaart en Magteltje Baars.
VI-b Teunis Ariensz van der Merwe, geboren De Mijl in het jaar 1755, overleden te Mijnsheerenland in het jaar 1829, zoon van Arij Dirkse van de Merwe (V-b) en Cornelia Ariens Smits. Teunis is getrouwd te Mijnsheerenland op 8 oktober 1778 voor de kerk met Neeltje Jansd van der Ree, gedoopt te Mijnsheerenland op 7 oktober 1754, overleden aldaar na 1819, dochter van Jan Ariensz van der Ree en Maaike Klaasd Kruithof.
Uit dit huwelijk:
1 Arij Teunisse van der Merwe, gedoopt te Mijnsheerenland op 15 augustus 1779.
2 Jan Teunisse van der Merwe, gedoopt te Mijnsheerenland op 24 december 1780. Jan is in ondertrouw gegaan te Spijkenisse in april 1815 en getrouwd in het jaar 1815 met Maartje Huibregtse Boender, dochter van Huibregt Boender en Soetje Uitenbogerd.
3 Mayke Teunisse van der Merwe, gedoopt te Mijnsheerenland op 24 augustus 1783. Mayke is getrouwd te Mijnsheerenland in het jaar 1819 met Cornelis van de Waal. Cornelis was weduwnaar van Lijntje Andeweg.
4 Maria Teunisse van der Merwe, gedoopt te Mijnsheerenland op 7 november 1784, overleden te Goudswaard op 19 oktober 1838. Maria is getrouwd te Mijnsheerenland op 4 juli 1803 met Arij Cornelisz van der Sijde, geboren te Heineoord op 27 november 1781, overleden te Goudswaard op 5 januari 1843, kind van Cornelis van der Zijde en Cornelia Dekker.
VI-c Dirk Ariensz van de Merwe, geboren te Mijnsheerenland in het jaar 1756, zoon van Arij Dirkse van de Merwe (V-b) en Cornelia Ariens Smits. Dirk is getrouwd te Goudswaard op 11 mei 1783, getrouwd aldaar op 11 mei 1783 voor de kerk (1) met Maria Jacobsd van der Waal, gedoopt te Goudswaard op 4 juni 1758, dochter van Jacob Cornelisz van der Waal en Ariaantje Verschoor.
Uit dit huwelijk:
1 Jacob Dirksz van de Merwe, gedoopt te Goudswaard op 14 maart 1784.2 Ariaantje Dirksd van de Merwe, gedoopt te Goudswaard op 15 mei 1785. Dirk is getrouwd te Goudswaard op 27 april 1787 voor de kerk (2)met Ariaantje Bastiaanse Boender, gedoopt te Klaaswaal op 23 september 1764, dochter van Bastiaan Boender en Maria Meeldijk.
Uit dit huwelijk:
3 Arij Dirksz van de Merwe, gedoopt te Goudswaard op 20 januari 1788.
4 Huibert Dirksz van de Merwe, gedoopt te Goudswaard op 10 januari 1789.
5 Huibert Dirksz van de Merwe, gedoopt te Goudswaard op 24 januari 1790.
6 Geertruij Dirksd van de Merwe, gedoopt te Goudswaard op 26 december 1790. Geertruij is getrouwd te Goudswaard op 16 oktober 1808 met Jan Cornelisz Smits, gedoopt te Nieuw-Beijerland op 12 september 1784, kind van Cornelis Jansz Smits en Cornelia Dirksd van Dijk.
7 Cornelia Dirksd van de Merwe, gedoopt te Goudswaard op 18 maart 1792.
8 Cornelia Dirksd van de Merwe, gedoopt te Goudswaard op 23 juni 1793.
9 Trijntje Dirksd van de Merwe, gedoopt te Goudswaard op 6 juli 1794.
10 Huijbert Dirksz van de Merwe, gedoopt te Goudswaard op 14 juni 1795.
11 Treijntje Dirksd van de Merwe, gedoopt te Goudswaard op 17 augustus 1796.
12 Huijbert Dirksz van de Merwe, gedoopt te Goudswaard op 11 november 1798.
13 Teunis Dirksz van de Merwe, gedoopt te Goudswaard op 28 december 1800.
14 Treijntje Dirksd van de Merwe, gedoopt te Goudswaard op 11 april 1802.
15 Treijntje Dirksd van de Merwe, gedoopt te Goudswaard op 2 mei 1803.
VI-d Jan Ariensz van de Merwe, gedoopt te Mijnsheerenland op 30 april 1759, zoon van Arij Dirkse van de Merwe (V-b) en Cornelia Ariens Smits. Jan is getrouwd te Klaaswaal op 25 februari 1787, getrouwd aldaar op 25 februari 1787 voor de kerk met Geertje Leendertse Korendijker, gedoopt te Klaaswaal op 6 mei 1764, dochter van Leendert Hendriksz Korendijker en Dingena Jans Weda.
Uit dit huwelijk:
1 Ariaantje van de Merwe, gedoopt te Klaaswaal op 14 oktober 1787.2 Dingema van de Merwe, gedoopt te Strijen op 1 februari 1790. Dingema is getrouwd te Numansdorp op 10 juli 1813 met Aart Aartsz van de Polder.
3 Ariaantje van de Merwe, gedoopt te Maasdam op 5 februari 1792.
Betekenis: Van die Merwede of Merwe, 'n rivier in Nederland wat verby Dordrecht vloei. Aan dié rivier was ook 'n kasteel met dié naam, wat vandag 'n murasie is.Stamvader: Willem Schalksz(oon) van der Merwe. Volgens die register van die Kaapse gemeente was hy van Oud-Beyerland (tussen Dordrecht en Rotterdam, Nederland), en volgens die resolusies van die Politieke Raad was hy van Broek. Hy was 'n seun van Schalk van de Merwe, boer in Oud-Beyerland, en 'n kleinseun van Willem van de(r) Merwe, van wie die tans nog bestaande familie Van de Merwe in Nederland ook afstam. Kom hier aan as haakbusskutter op die skip Dordrecht; burger in 1661. In 1663 het hy weer in diens van die V.O.C. getree as adelbors belas met landbon; was daarna 'n vrykneg en het op 23.3.1677 van die V.O.C. verlof gekry om saam met Pieter van der Westhuizen grond in Houtbaai te bewerk (d.i. die plaas "Kronendal", waarvan die Kaaps-Hollandse opstal vandag nog bestaan). Hierdie ooreenkoms is in 1681 gekanselleer en dié plaas is toe in vrye eiendom aan Willem toegeken. Die plaas "De Hoop" in Klein Drakenstein, wat in 1692 aan Willem se seun Schalk Willemsz van der Merwe toegeken is, was dus die tweede en nie die eerste plaas wat aan 'n Van der Merwe in Suld-Afrika toegeken is nie. Oorl. 12.7.1716. Trou 9.9.1668 met Elsje Cloete, dogter van Jacob Cloete (13 kinders).Wapen: Die Suid-Afrikaanse Van der Merwes voer waarskynlik sedert die einde van die vorige eeu die wapen van die ou adellike familie Van de Merwe(de), nl.: In rooi 'n silwer dwarsbalk vergesel van 15 goue pennings, bo 5 en 4 en onder 3, 2 en 1. Helmteken: drie silwer volstruisvere. Skildhouers: twee goue griffioene. 'n Afbeelding is in die Elliott-versameling van die Kaapse Argief. Daar word vandag in Nederland aangeneem dat ons stamvader se oupa Willem stam uit 'n tak van dié familie wat afstam van Cornelis van der Merwede, geb. ca. 1495, oorl. ná 1547, 'n boer in Etten (Gelderland, Nederland), wat 'n onwettige kleinseun was van Dirk ("Dolle Dirk") van de Merwede uit die eerste helfte van die 15de eeu, een van die laaste lede van die ou geslag. Vanweë gebrek aan dokumente uit dié tyd kan hierdie stelling egter nie bewys word
http://www.ballfamilyrecords.co.uk/burger/I117.html
He arrived at the Cape as a bosskieter on the ship Dordrecht. This ship called at the Cape many times but did in fact arrive at the Cape on 26th April 1661 to depart on 5th May 1661, the date on which he was granted his letter of freedom so perhaps we can assume that he arrived on this voyage, which left Goeree in the Netherlands on 6th December 1660. (VC39,part 3, page123 and De VOCsite). At the end of March 1663 he petitioned the Council of Policy to take him back into Compay service and it complied, appointing him adelborst on a salary of 12 guldens per month. (Resolutions of the Council of Policy, C. 2, pp. 318-330. Saterdag ultimo Meert ao. 1663)
He appears on the muster rolls of Company servants until 1665 and then, from 1666 in the muster rolls of independent settlers. (Muster rolls, VC 39)
On the 23rd March 1677 the Council of Policy granted to Willem Schalck and Pieter van de Westhuisen land at Hout Bay which they were required to farm efficiently, and to contribute one tenth of its prouce to the Company each year. (Resolutions of the Council of Policy, C10, pp. 89-94. Dingsdagh 23 Maart 1677)
On the 2nd February 1688 he was granted permission by the Burgerraad (Burger Council) of the Cape to transfer from the Cape area to go to live at Drakenstein and on the 7th September 1692, he was granted farm land at Drakenstein, on the Berg River.
When precisely he moved his family there I don't yet know, but after May 1688 the baptisms of his children are no longer to be found in the Cape Town church registers, and were presumably recorded in the (now missing) Drakenstein church registers. (MOOC 9/1/23, Verkoop Conditien and 1 STB 15/2, Permissions to transfer)
In her will dated 1710 his daughter, Jakomina Schalk, named her siblings then living; her sisters as 'Feijtie, Lena, Magtelt, Elsie, Neeltie, Eula' and her brothers as 'Schalk Willems, Pieter and Hendrik Schalk'.
On 27th June 1707 he sold up his farm on the Berg River in Drakenstein and allhis possessions, paying off all his debts. The money resulting was to be used tomaintain him for the rest of his life and also his minor children.(MOOC 9/1/23, Verkoop Conditien, MOOC 13/1/,5, Boedelrekening)
I received from Janet the following information on this man; '..-volgens Resolusie van die Politieke Raad, van Broek, volgens register Kaapse gemeente, van Oud-Beyerland naby Rotterdam. Hy was 'n seun van Schalk van der Merwe boer in Oud-Beyerland en 'n kleinseun van Willem van der Merwe van wie die bestaande Van der Merwes in Nederland afstam. Vertrek na die Kaap as haakbusskutter, teen agt gulde per maand op die skip 'Dordrecht' wat 26 April 1661 in Tafelbaai arriveer. Hy was aanvanklik in diens van die Companje se baas-tuinier Hendrik Boom. Burger 5.5.1661, en hy was blykbaar 'n goeie boer want hy is geloof 'voor bequaemheyt als landbouwer'. In die Resoluties van de Politieke Raad was vermeld dat hy boulandt heeft gearbeijt. In 1663 tree hy weer in diens van die H.O.I.K. as adelborst belas met landbou. Drie weke voor sy huwelik met Elsje Cloete is hy weens smokkel met die Hottentotte aangekla deur die Bewindhebbers. Hy en sy skoonvader Jacob Cloete het blykbaar aangehou smokkel want hy is drie jaar lank gevangene op Robbeneiland weens smokkel en gepaardgaande geweldpleging. In Januarie 1673 het sy huis asook sy hele graanoes afgebrand. Hy kry op 23 Maart 1677 toestemming van die Kompanje om weer grond te bewerk saam met Pieter Van der Westhuizen, hierdie keer in Houtbaai, d.i. die plaas Kronendal waarvan die Kaaps-Hollandse opstal nog bestaan. Hierdie ooreenkoms is in 1681 gekanselleer en die plaas is as vrye eiendom aan hom toegeken. In 1677 oes hy 60 mud graan. Op 7 September 1692 word 'n erfbrief aan hom uitgereik vir die plaas Kunnenberg, in die erfbrief beskryf as 'de Kinnenborgh'. Die plaas is opgemeet deur landmeter Heinrich Bernhard Oldenland met 'n grens 60 roede aan die Bergrivier en 600 roede in die rigting van Babilonstoring. Sy bure was Jacobus van der Heiden op Overveen en Maarten van Staden op Bloemendal. Volgens die erfbrief is die grond alreeds in 1687 aan hom toegewys. Hierdie stelling klink verdag, want die 1687-toewysings is deur landdros Johannes Mulder van Stellenbosch persoonlik opgemeet en Oldenland se opmetings begin by die 1689-toewysings. Die plaas De Hoop in die Klein Drakenstein is in 1692 aan Willem se seun Schalk Willem van der Merwe toegeken. Dit was die tweede plaas en nie die eerste nie wat in Suid-Afrika aan 'n Van der Merwe toegeken is. Hy is die vader van 13 kinders en ook die vader van 'n buite-egtelike dogter, Maria Schalks, wat trou met die Stamvader Paulus Heyns, van Leipsig. Maria se moeder was 'n slavin van Goewerneur Simon van der Stel
HO1660; 648p82 [909] × 09.09.1668 Kaapstad.'
Francois Lotter's database has him listed as having been born in 'Broek, Amsterdam Netherlands'. I have accepted 'aft 1645' in the belief that the marriage date of his parents applies and that he was not illegitimate.
Janet's notes included the following: '...volgens Resolusie van die Politieke Raad, van Broek, volgens register Kaapse gemeente, van Oud-Beyerland naby Rotterdam. Hy was 'n seun van Schalk van der Merwe boer in Oud-Beyerland en 'n kleinseun van Willem van der Merwe van wie die bestaande Van der Merwes in Nederland afstam. Vertrek na die Kaap as haakbusskutter, teen agt gulde per maand op die skip 'Dordrecht' wat 26 April 1661 in Tafelbaai arriveer. Hy was aanvanklik in diens van die Companje se baas-tuinier Hendrik Boom. Burger 5.5.1661, en hy was blykbaar 'n goeie boer want hy is geloof 'voor bequaemheyt als landbouwer'. In die Resoluties van die Politieke Raad was vermeld dat hy boulandt heeft gearbeijt. In 1663 tree hy weer in diens van die H.O.I.K. as adelborst belas met landbou. Drie weke voor sy huwelik met Elsje Cloete is hy weens smokkel met die Hottentotte aangekla deur die Bewindhebbers. Hy en sy skoonvader Jacob Cloete het blykbaar aangehou smokkel want hy is drie jaar lank gevangene op Robbeneiland weens smokkel en gepaardgaande geweldpleging. In Januarie 1673 het sy huis asook sy hele graanoes afgebrand. Hy kry op 23 Maart 1677 toestemming van die Kompanje om weer grond te bewerk saam met Pieter Van der Westhuizen, hierdie keer in Houtbaai, d.i. die plaas Kronendal waarvan die Kaaps-Hollandse opstal nog bestaan. Hierdie ooreenkoms is in 1681 gekanselleer en die plaas is as vrye eiendom aan hom toegeken. In 1677 oes hy 60 mud graan. Op 7 September 1692 word 'n erfbrief aan hom uitgereik vir die plaas Kunnenberg, in die erfbrief beskryf as 'de Kinnenborgh'. Die plaas is opgemeet deur landmeter Heinrich Bernhard Oldenland met 'n grens 60 roede aan die Bergrivier en 600 roede in die rigting van Babilonstoring. Sy bure was Jacobus van der Heiden op Overveen en Maarten van Staden op Bloemendal. Volgens die erfbrief is die grond alreeds in 1687 aan hom toegewys. Hierdie stelling klink verdag, want die 1687-toewysings is deur landdros Johannes Mulder van Stellenbosch persoonlik opgemeet en Oldenland se opmetings begin by die 1689-toewysings. Die plaas De Hoop in die Klein Drakenstein is in 1692 aan Willem se seun Schalk Willem van der Merwe toegeken. Dit was die tweede plaas en nie die eerste nie wat in Suid-Afrika aan 'n Van der Merwe toegeken is. Hy is die vader van 13 kinders en ook die vader van 'n bite-egtelike dogter, Maria Schalks, wat trou met die Stamvader Paulus Heyns, van Leipsig. Maria se moeder was 'n slavin van Goewerneur Simon van der Stel...'
!MAR;DEATH:De Villiers Pama;Bls 557
Also details ex stamouers website:
Willem Schalkszoon van der MERWE, kom na die Kaap in April 1661. Hy het voorheen op die VOC skip Dordrecht diens gedoen. In die Kaap werk hy eers as dagloner in die Companie se bouland onder Hendrik Boom. Hy is oorlede in Julie 1716.Willem Schalk van der Merwe was 'n haakbusskutter op die skip Dordrecht. Burger op 5 Mei 1661. Hy tree weer in diens van die VOC in 1663 as adelborst belas met landbou.Willem word binne drie weke voor sy troue aangekla dat hy beeste van die inboorlinge koop, hy word toe gevonnis tot lyfstraf. Die vonnis was opgeskort en hy moes 'n boete van vyftig riksdaalers betaal.Hy trou op 9 September 1668 met Elsie CLOETE die oudste kind van Jacob Cloete en sy vrou Fijtje Raderootjies (gebore Sophia Raedergortz).In Januarie 1672 word van der Merwe se skaapwagter Lucas Harmensen in die omgewing van cleijne zoutpanne naby Tygerberg deur 15 Khoikhoi benader om sy skape en beeste wat weggedwaal het te gaan soek in ruil vir tabak en rys. Lucas het dit van die hand gewys en toe beroof hulle hom. Al die vee word toe ook gesteel. Hulle het vyf van die diewe gevang en hulle vasgebind en toe na die Fort gevat. Hulle was gegesel en gebrandmerk en vir 'n kort tyd na Robbeneiland gestuur (Reg en Ongereg, p 8).In Januarie 1673 het Willem Schalk se huis afgebrand en ook die huis van Christiaan Jansz. Die graan van Hendrik Elbertsz se graanoes het ook afgebrand.In 1677 word die omgewing om Houtbaai aan Willem en die stamvader Pieter van der Westhuizen verhuur. Die kontrak was vier jare later gekanselleer, en die grond is aan hulle as vrye eiendom gegun. Hier het Willem en Elsie moontlik hulle kinders op die plaas Kronendal grootgemaak. Kronendal is dus die eerste plaas van die van der Merwe stamouers, en nie de Hoop in Paarl nie.
DOGTER BY 'n SLAAFINWillem het 'n dogter gehad met 'n slavin wat Simon van der Stel aan hom geskenk het, die kind se naam was Maria. Hierdie slavin was in 1686 vrygestel (Attestasie 1664 in C 326 pp 478-9, p 6 en 27). Maria het die stammoeder geword van die Heyns familie, sy trou in 1696 met Paulus Heyns.Karel Schoeman in Armosyn van die Kaap bladsy 535 haal die volgende aan uit 'n hofsaak:'n sekere slavin by wie hy teenswoordig 'n kind verkry het, en wat hy, Schalcq, met haar bevalling in hierdie kombuisie (by die Skuur) ondergebring het; hy het haar ook ten alle tye versorg deur kos te berei en water en brandhout te haal, ja, wat meer is toe sy moes beval, het Schalq my Kruijthoff, opgeklop en gevra dat ek hom tog sy brandewyn (rantsoen) sou gee, waarop ek hom twee mutsjes verstrek het, wat hy vir hierdie slavin gebring het, en (hulle?) het dit as hartversterking genuttig.In 1678 het Elsje Cloete vir die Khoikhoi Quisa en sy medegevangenes met voedsel en tabak voorsien al het sy geweet dat hulle ontsnap het.Elsie se vader Jacob Cloete word in 1693 naby die Kasteel vermoor. Die Goewerneur beskrywe die voorval soos volg: "Deesen avon tusschen 8 a 9 uren is niet verre van casteel en bij't vleeschhuis vermoort Jacob Cloeten, corporaal in dienst der E. Compagnie"
KINDERS
b1 Sophia gedoop Kaapstad 1 Nov 1670, X 12 November 1684 Roelof Pasman, XX 25 Jan 1696 Pieter Robberts
b2 Schalk Willem gebore 14 Jul 1673, gedoop Kaapstad 13 Aug 1673, sterwe 1740, X Anna Prevot
b3 Marritje (Maria) gedoop Kaapstad 29 Des 1675, X Barend Burger
b4 Jacoba Jacomina gedoop 22 Mei 1678, X Johann Schöpping, XX Jost Heinrich Frisch
b5 Jacob gedoop 11 Feb 1680 jonk oorlede
b6 Petronella gedoop 1 Maart 1682, X Johannes Cloete
b7 Aletta gedoop Kaapstad 23 Apr 1684, X Marthinus van Staden, XX Claas Jansz van Rensburg
b8 Helena (Lena) gedoop 7 Apr 1686, X Jacobus van As wew, XX Christiaan Maasdorp
b9 Pieter gedoop Kaapstad 16 Mei 1688
b10 Magteld gedoop c 1691, X 18 Sep 1708 Pieter Willem van Heerden
b11 Elsie gedoop 15 Jul 1697, X Albert Lambertz Myburgh
b12 Ilya (Ulya of Eula) gedoop Drakenstein 28 Mei 1696
b13 Hendrik Willem gedoop 17 Aug 1698, X 25 Jun 1717 Catharina Cloete, XX Paarl 26 Nov 1747 Aletta Keyser, XXX Paarl 6 Des 1750 Maria Fick, sy nageslag se familienaam is by sy kleinkinders uitgesterf. Let op dat net een seun die familienaam voortgedra het, naamlik Schalk Willemszoon.
Die oudste kind Sophia van der Merwe ook bekend as Fytjie Schalk'. Volgens 'n artikel in die S.A. Mediesetydskrif blyk dit dat die siektetoestand Huntingtons Chorea wat algemeen voorkom onder sommige Afrikaanssprekende families, afkomstig is van Sophia van der Merwe. Die voorouers van meer as 200 persone wat tans aan hierdie toestand ly, is nagevors en almal kan teruggevoer word tot kinders van Sophia uit haar twee huwelike.
Verwysings:GC de Wet, Die Vryliede en Vryswartes in die Kaapse Nedersetting 1652 - 1700Jan van der Merwe, "Willem Schalkszoon van der Merwe - 'n Biografiese Ekskursie" Familia XVI 1979 no 1
Heese en Lombard
Hoge, Personalia of Germans at the CapeKarel Schoeman, Armosyn van die Kaap: Die Wêreld van 'n Slavin 1652 - 1733
Saamgestel deur:
AM van RensburgDie Volgende inligting is een van die grootse deurbrake vir die VAN DER MERWE familie,
naamlik die konneksie met EuropaHierdie navorsing is te danke aan Rein JG Wink r.j.g.wink@freeler.nl Die waardevolle kontak persoon is Gerda Pieterse wat hard werk om kontakte te maak met ons stamlande gpieterse@intekom.co.za
I Willem van de Merwe.
Zijn zonen bij een onbekende vrouw:1 Schalk Willemsz van de Merwe, geboren rond 1620, volgt onder II-a.2 Pieter Willemsz van de Merwe, geboren rond 1622, volgt onder II-b.
3 Dirck Willemsz van de Merwe, volgt onder II-c.II-a Schalk Willemsz van de Merwe, geboren rond 1620, zoon van Willem van de Merwe (I).
Zijn kinderen bij een onbekende vrouw:1 Willem Schalks van de Merwe, geboren in het jaar 1643, volgt onder III-a.2 Dirk Schalks van de Merwe, geboren in het jaar 1648, volgt onder III-b.
3 Joost Schalks van de Merwe, volgt onder III-c.II-b Pieter Willemsz van de Merwe, geboren rond 1622, zoon van Willem van de Merwe (I).
Zijn kinderen bij een onbekende vrouw:
1 Grietje Pieters van de Merwe.
2 Schalk Pieters van de Merwe, volgt onder III-d.II-c Dirck Willemsz van de Merwe, zoon van Willem van de Merwe (I).
Zijn zonen bij een onbekende vrouw:
1 Jan Dirksz van de Merwe, volgt onder III-e.
2 Willem Dirksz van de Merwe, volgt onder III-f.III-a Willem Schalks van de Merwe, geboren in het jaar 1643, overleden te Zuid Afrika op 12 juli 1716, kind van Schalk Willemsz van de Merwe (II-a). Willem is getrouwd te Kaapstad op 9 september 1668 voor de kerkmet Elsje Cloete, geboren te Duitsland rond 1650, dochter van Jacob Cloete en Sophia Raderootje.
Uit dit huwelijk:1 Schalk Willemsz van der Merwe, gedoopt te Kaapstad op 13 Augustus 1673, volgt onder IV-a.2 Magdalena Willemsd van de Merwe, geboren rond 1690, volgt onder IV-b.III-b Dirk Schalks van de Merwe, geboren in het jaar 1648, kind van Schalk Willemsz van de Merwe (II-a).
Zijn kinderen bij een onbekende vrouw:
1 Schalk Dirks van de Merwe, geboren rond 1669.
2 Pieter Dirks van de Merwe, geboren in het jaar 1670.
3 Willem Dirks van de Merwe, geboren rond 1673.III-c Joost Schalks van de Merwe, kind van Schalk Willemsz van de Merwe (II-a).
Zijn kinderen bij een onbekende vrouw:
1 Lucretia Schalks van de Merwe, geboren rond 1676.
2 Schalk Joosten van de Merwe, geboren rond 1678.III-d Schalk Pieters van de Merwe, kind van Pieter Willemsz van de Merwe (II-b).
Zijn kinderen bij een onbekende vrouw:1 Pieter Schalke van de Merwe, geboren in het jaar 1686, volgt onder IV-c.
2 Eeltje Schalke van de Merwe, geboren in het jaar 1688.
3 Arien Schalken van de Merwe, geboren in het jaar 1689.
4 Cornelis Schalke van de Merwe, geboren in het jaar 1689.
5 Maria Schalken van de Merwe, geboren rond 1690.
III-e Jan Dirksz van de Merwe, schepen tes-gravendeel 1693-1694-1702 t/m 1706, zoon van Dirck Willemsz van de Merwe (II-c). Jan was gehuwd met Cornelia Gijsberts onder de Linde, schepenbank.
Uit dit huwelijk:1 Sijgje Jansd van de Merwe, gedoopt te Maasdam op 8 oktober 1690, overleden in het jaar 1696.
2 Dirk Jansz van de Merwe, geboren te
s-Gravendeel in het jaar 1691, volgt onder IV-d.3 Gijsbertje Jansd van de Merwe, geboren rond 1692, volgt onder IV-e.4 Gijsbert Jansz van de Merwede, geboren rond 1694, volgt onder IV-f.III-f Willem Dirksz van de Merwe, zoon van Dirck Willemsz van de Merwe (II-c). Willem is getrouwd te Dubbeldam op 8 december 1686 voor de kerk
met Maria Teunisdr.
Uit dit huwelijk:1 Cent Willems van de Merwe, geboren te Strijen in het jaar 1732, volgt onder IV-g.IV-a Schalk Willemsz van der Merwe, gedoopt te Kaapstad op 13 augustus 1673, kind van Willem Schalks van de Merwe (III-a) en Elsje Cloete. Schalk was gehuwd met Anna Charles Prevot, geboren te Amsterdam op 23 januari 1680, overleden te Kaapstad in het jaar 1740, dochter van Charles Prevot en Maria Le Febre.
Uit dit huwelijk:1 Willem Schalks van der Merwe. Willem is getrouwd te Paarl (Z-Afrika) op 11 augustus 1726 met zijn nicht Elsje van Heerden, dochter van Pieter Willems van Heerden en Magdalena Willemsd van de Merwe (IV-b).
IV-b Magdalena Willemsd van de Merwe, geboren rond 1690, overleden te Tulbagh (Z-Afrika) (?) in het jaar 1765, dochter van Willem Schalks van de Merwe (III-a) en Elsje Cloete. Magdalena is getrouwd te Stellenbosch (Z-Afrika) op 18 september 1708 met Pieter Willems van Heerden, geboren te Heerde, overleden te Tulbagh (Z-Afrika) in het jaar 1763, kind van Willem van Heerden en Aeltjen Hendrix.
Uit dit huwelijk:1 Elsje van Heerden. Elsje is getrouwd te Paarl (Z-Afrika) op 11 augustus 1726 met haar neef Willem Schalks van der Merwe, kind van Schalk Willemsz van der Merwe (IV-a) en Anna Charles Prevot.IV-c Pieter Schalke van de Merwe, geboren in het jaar 1686, zoon van Schalk Pieters van de Merwe (III-d).
Zijn kind bij een onbekende vrouw:1 Schalk Pieters van de Merwe, geboren in het jaar 1722, volgt onder V-a.
IV-d Dirk Jansz van de Merwe, geboren tes-Gravendeel in het jaar 1691, overleden te Dubbeldam, begraven De Mijl op 26 juni 1747, zoon van Jan Dirksz van de Merwe (III-e) en Cornelia Gijsberts onder de Linde. Dirk is getrouwd te Dubbeldam op 13 december 1716 met Ariaantje Ariens den Houting, gedoopt te Dubbeldam op 23 november 1687, begraven De Mijl op 26 juni 1747, dochter van Arien Pietersz den Houtingh en Anneke Willemsdr.
Uit dit huwelijk:1 Ariaantje van de Merwe, gedoopt te Dubbeldam op 7 februari 1717, overleden aldaar in maart 1774. Ariaantje is getrouwd te Dubbeldam op 17 mei 1740, getrouwd aldaar op 1 mei 1740 voor de kerk met Teunis Ariens Hofman, gedoopt te Dubbeldam op 12 april 1699, overleden te Wieldrecht op 4oktober 1753, zoon van Arie Damassen Hofman en Anna Pietersd Schipper.2 Anna Dirkse van de Merwe, geboren te Dubbeldam, gedoopt aldaar op 9 oktober 1718. Anna is getrouwd te Dubbeldam op 23 september 1742 voor de kerk met Cornelis Bravenboer.3 Jan Dirkse van der Merwe, geboren te Dubbeldam, gedoopt aldaar op 2 februari 1721.4 Arij Dirkse van de Merwe, gedoopt te Dubbeldam op 7 maart 1723, volgt onder V-b.5 Cornelis Dirkse van de Merwe, gedoopt te Dubbeldam op 31 maart 1726.6 Knelia van de Merwe, gedoopt te Dubbeldam op 29 april 1731. Knelia was gehuwd met Huibert de Heer.7 Cornelia Dirkse van de Merwe, geboren te Dubbeldam, gedoopt aldaar op 29 april 1731. Cornelia is getrouwd te Dubbeldam op 6 mei 1753, getrouwd aldaar op 6 mei 1753 voor de kerk met Arie Ariens in
t Velt.IV-e Gijsbertje Jansd van de Merwe, geboren rond 1692, overleden na 1723, dochter van Jan Dirksz van de Merwe (III-e) en Cornelia Gijsberts onder de Linde. Gijsbertje was gehuwd met Cornelis Aryensz Verdonck, landbouwer, geboren tes-Gravendeel, begraven aldaar op 2 maart 1723, zoon van Ary Reyne Verdonck en Aegje Aertse Spruyt.
Uit dit huwelijk:
1 N.N., geboren tes-Gravendeel na 2 maart 1723, begraven aldaar op 25 september 1723.
IV-f Gijsbert Jansz van de Merwede, geboren rond 1694, zoon van Jan Dirksz van de Merwe (III-e) en Cornelia Gijsberts onder de Linde. Gijsbert was gehuwd met Sijgje Cornelissen Spruijt. Uit dit huwelijk:
1 Cornelia Gijsbertse van de Merwe, gedoopt te Dubbeldam.2 Jan Gijsbertse van de Merwe, gedoopt te Dubbeldam op 13 september 1733.3 Cornelis Gijsbert van de Merwe, gedoopt te Dordrecht op 23 maart 1735.IV-g Cent Willems van de Merwe, geboren te Strijen in het jaar 1732, kind van Willem Dirksz van de Merwe (III-f) en Maria Teunisdr. Cent is getrouwd te Strijen in het jaar 1759 met Leentje Leenderts Hordijk.
Uit dit huwelijk:1 Marietje van de Merwe, gedoopt te Strijen in het jaar 1760.
2 Willem van der Merwe, gedoopt te Strijen in het jaar 1761.
V-a Schalk Pieters van de Merwe, geboren in het jaar 1722, overleden in het jaar 1800, kind van Pieter Schalke van de Merwe (IV-c).
Zijn kinderen bij een onbekende vrouw:
1 Pieter Schalke van de Merwe, overleden in het jaar 1766.
2 Teunis Schalke van de Merwe, geboren in het jaar 1772.V-b Arij Dirkse van de Merwe, Schepen en Heemraad, gedoopt te Dubbeldam op 7 maart 1723, overleden te Mijnsheerenland op 19 augustus 1803, zoon van Dirk Jansz van de Merwe (IV-d) en Ariaantje Ariens den Houting. Arij is getrouwd te Dubbeldam op 15 juni 1749 voor de kerk met Cornelia Ariens Smits, geboren in het jaar 1728, overleden te Mijnsheerenland op 5 oktober 1810.
Uit dit huwelijk:1 Ariaantje Ariense van de Merwe, geboren De Mijl, gedoopt te Dubbeldam op 28 september 1749, overleden in het jaar 1811.2 Arij Ariensz van de Merwe, geboren De Mijl, gedoopt te Dubbeldam op 19 november 1751, volgt onder VI-a.3 Maria Ariense van de Merwe, gedoopt te Mijnsheerenland op 2 oktober 1753.4 Teunis Ariensz van der Merwe, geboren De Mijl in het jaar 1755, volgt onder VI-b.5 Dirk Ariensz van de Merwe, geboren te Mijnsheerenland in het jaar 1756, volgt onder VI-c.6 Marija Ariense van de Merwe, gedoopt te Mijnsheerenland op 2 oktober 1757. Marija is getrouwd te Mijnsheerenland op 17 april 1778 voor de kerk met Willem Jacobs Quartel, gedoopt te Westmaas op 17 april 1757, zoon van Jacob Quartel en Cornelis Bongaarts.7 Jan Ariensz van de Merwe, gedoopt te Mijnsheerenland op 30 april 1759, volgt onder VI-d.8 Emmigje Ariense van de Merwe, gedoopt te Mijnsheerenland op 7 september 1760, overleden aldaar op 26 december 1760.9 Clara Ariense van de Merwe, gedoopt te Mijnsheerenland op 13 oktober 1762. Clara is getrouwd te Westmaas op 4 augustus 1782, getrouwd aldaar op 4 augustus 1782 voor de kerk met Pieter Gerritsz Batenburg, gedoopt te Westmaas op 2 augustus 1761, zoon van Gerrit Timotheusse Batenburg en Marietje Pieters Herman.10 Emmigje Ariense van de Merwe, gedoopt te Mijnsheerenland op 22 januari 1764, overleden aldaar op 15 juni 1822. Emmigje is getrouwd te Mijnsheerenland op 11 mei 1794 met Leendert Hendriksz de Jong, gedoopt te Mijnsheerenland op 15 juni 1766, zoon van Hendrik de Jong en Pietertje Leenderts de Komen.11 Cornelis Ariensz van de Merwe, gedoopt te Mijnsheerenland op 23 juni 1765, overleden aldaar op 6 januari 1766.12 Anna Ariense van de Merwe, gedoopt te Mijnsheerenland op 14 december 1766. Anna is getrouwd te Mijnsheerenland op 25 april 1790 voor de kerk met Willem Leendertsz Bijl.13 Cornelia Ariense van de Merwe, gedoopt te Mijnsheerenland op14 februari 1768. Cornelia is getrouwd te Mijnsheerenland op 17 april 1791 voor de kerk met Leendert Leendertse Monster, gedoopt te Goudswaard op 14 december 1766, kind van Leendert Andriesse Monster en Ariaantje Pleune Visser.VI-a Arij Ariensz van de Merwe, geboren De Mijl, gedoopt te Dubbeldam op 19 november 1751, zoon van Arij Dirkse van de Merwe (V-b) en Cornelia Ariens Smits.
Zijn kind bij een onbekende vrouw:1 Jan Ariense van de Merwe. Jan is getrouwd te Mijnsheerenland op 9 mei 1790 voor de kerk met Susanna Cortiaans Brussaart, gedoopt te Mijnsheerenland op 14 februari 1768, dochter van Corstiaan Franse Brussaart en Magteltje Baars.
VI-b Teunis Ariensz van der Merwe, geboren De Mijl in het jaar 1755, overleden te Mijnsheerenland in het jaar 1829, zoon van Arij Dirkse van de Merwe (V-b) en Cornelia Ariens Smits. Teunis is getrouwd te Mijnsheerenland op 8 oktober 1778 voor de kerk met Neeltje Jansd van der Ree, gedoopt te Mijnsheerenland op 7 oktober 1754, overleden aldaar na 1819, dochter van Jan Ariensz van der Ree en Maaike Klaasd Kruithof.
Uit dit huwelijk:1 Arij Teunisse van der Merwe, gedoopt te Mijnsheerenland op 15 augustus 1779.2 Jan Teunisse van der Merwe, gedoopt te Mijnsheerenland op 24 december 1780. Jan is in ondertrouw gegaan te Spijkenisse in april 1815 en getrouwd in het jaar 1815 met Maartje Huibregtse Boender, dochter van Huibregt Boender en Soetje Uitenbogerd.3 Mayke Teunisse van der Merwe, gedoopt te Mijnsheerenland op 24 augustus 1783. Mayke is getrouwd te Mijnsheerenland in het jaar 1819 met Cornelis van de Waal. Cornelis was weduwnaar van Lijntje Andeweg. 4 Maria Teunisse van der Merwe, gedoopt te Mijnsheerenland op 7 november 1784, overleden te Goudswaard op 19 oktober 1838. Maria is getrouwd te Mijnsheerenland op 4 juli 1803 met Arij Cornelisz van der Sijde, geboren te Heineoord op 27 november 1781, overleden te Goudswaard op 5 januari 1843, kind van Cornelis van der Zijde en Cornelia Dekker.
VI-c Dirk Ariensz van de Merwe, geboren te Mijnsheerenland in het jaar 1756, zoon van Arij Dirkse van de Merwe (V-b) en Cornelia Ariens Smits. Dirk is getrouwd te Goudswaard op 11 mei 1783, getrouwd aldaar op 11 mei 1783 voor de kerk (1) met Maria Jacobsd van der Waal, gedoopt te Goudswaard op 4 juni 1758, dochter van Jacob Cornelisz van der Waal en Ariaantje Verschoor.
Uit dit huwelijk:1 Jacob Dirksz van de Merwe, gedoopt te Goudswaard op 14 maart 1784.2 Ariaantje Dirksd van de Merwe, gedoopt te Goudswaard op 15 mei 1785. Dirk is getrouwd te Goudswaard op 27 april 1787 voor de kerk (2)met Ariaantje Bastiaanse Boender, gedoopt te Klaaswaal op 23 september 1764, dochter van Bastiaan Boender en Maria Meeldijk.
Uit dit huwelijk:3 Arij Dirksz van de Merwe, gedoopt te Goudswaard op 20 januari 1788.4 Huibert Dirksz van de Merwe, gedoopt te Goudswaard op 10 januari 1789.5 Huibert Dirksz van de Merwe, gedoopt te Goudswaard op 24 januari 1790.6 Geertruij Dirksd van de Merwe, gedoopt te Goudswaard op 26 december 1790. Geertruij is getrouwd te Goudswaard op 16 oktober 1808 met Jan Cornelisz Smits, gedoopt te Nieuw-Beijerland op 12 september 1784, kind van Cornelis Jansz Smits en Cornelia Dirksd van Dijk.7 Cornelia Dirksd van de Merwe, gedoopt te Goudswaard op 18 maart 1792.8 Cornelia Dirksd van de Merwe, gedoopt te Goudswaard op 23 juni 1793.9 Trijntje Dirksd van de Merwe, gedoopt te Goudswaard op 6 juli 1794.10 Huijbert Dirksz van de Merwe, gedoopt te Goudswaard op 14 juni 1795.11 Treijntje Dirksd van de Merwe, gedoopt te Goudswaard op 17 augustus 1796.12 Huijbert Dirksz van de Merwe, gedoopt te Goudswaard op 11 november 1798.13 Teunis Dirksz van de Merwe, gedoopt te Goudswaard op 28 december 1800.14 Treijntje Dirksd van de Merwe, gedoopt te Goudswaard op 11 april 1802.15 Treijntje Dirksd van de Merwe, gedoopt te Goudswaard op 2 mei 1803.VI-d Jan Ariensz van de Merwe, gedoopt te Mijnsheerenland op 30 april 1759, zoon van Arij Dirkse van de Merwe (V-b) en Cornelia Ariens Smits. Jan is getrouwd te Klaaswaal op 25 februari 1787, getrouwd aldaar op 25 februari 1787 voor de kerk met Geertje Leendertse Korendijker, gedoopt te Klaaswaal op 6 mei 1764, dochter van Leendert Hendriksz Korendijker en Dingena Jans Weda.
Uit dit huwelijk:1 Ariaantje van de Merwe, gedoopt te Klaaswaal op 14 oktober 1787.2 Dingema van de Merwe, gedoopt te Strijen op 1 februari 1790. Dingema is getrouwd te Numansdorp op 10 juli 1813 met Aart Aartsz van de Polder.3 Ariaantje van de Merwe, gedoopt te Maasdam op 5 februari 1792.
Willem was the progenitor (stamvader) of the Van der Merwe family in South Africa. He was from Oud-Beyerland (between Rotterdam and Dordrecht in Holland). He arrived in the Cape on 5 May 1661 on the VOC ship "Dordrecht" with 344 other passengers, where he was a "haakbusskutter" (arquebusier).
On 5 May 1661 he was a burger. He first worked as a "dogloner" for the VOC under Hendrik Boom. In 1663 he again joined the VOC as midshipman - "Adelborst Belas met Landbou".
3 weeks before his marriage he was accused of buying cattle from the natives and was sentenced to corporal punishment, which was later converted to 50 rijksdaalers.
In 1672 all his sheep are stolen by the Hottentots, 5 of whom were captured, tied up and taken to the Fort. In Jan 1673 his house (as well as that of Christiaan Jansz) burnt down.
In 1677 the area of Hout Bay was rented to him and stamvader Pieter van der Westhuizen. The contract was cancelled 4 years later and given to them as free property. The first farm they owned here was "Kronendal".
He had a daughter, Maria, from a slave given to him by Simon van der Stel. The mother was set free in 1686.
The surname Van der Merwe comes from the Merwede or Merwe River in Holland which flows near Dordrecht. There was a castle on the banks of the river with the same name, which is in ruins today.
"Hasbuksskuter" op die skip "Dordrecht".
1663 in service of HOIK as "adelborst" in charge of agriculture.
Merged General Note:
Haakbusskutter on the ship "Dordrecht". 1663 "adelborst" (Official) of
the H.O.I.K. in Agriculture.
Flags: Soldier=Y
I received from Janet the following information on this man; '..volgens Resolusie van die Politieke Raad, van Broek, volgens register Kaapse gemeente, van Oud-Beyerland naby Rotterdam. Hy was 'n seun van Schalk van der Merwe boer in Oud-Beyerland en 'n kleinseun van Willem van der Merwe van wie die bestaande Van der Merwes in Nederland afstam. Vertrek na die Kaap as haakbusskutter, teen agt gulde per maand op die skip 'Dordrecht' wat 26 April 1661 in Tafelbaai arriveer. Hy was aanvanklik in diens van die Companje se baas-tuinier Hendrik Boom. Burger 5.5.1661, en hy was blykbaar 'n goeie boer want hy is geloof 'voor bequaemheyt als landbouwer'. In die Resoluties van de Politieke Raad was vermeld dat hy boulandt heeft gearbeijt. In 1663 tree hy weer in diens van die H.O.I.K. as adelborst belas met landbou. Drie weke voor sy huwelik met Elsje Cloete is hy weens smokkel met die Hottentotte aangekla deur die Bewindhebbers. Hy en sy skoonvader Jacob Cloete het blykbaar aangehou smokkel want hy is drie jaar lank gevangene op Robbeneiland weens smokkel en gepaardgaande geweldpleging. In Januarie 1673 het sy huis asook sy hele graanoes afgebrand. Hy kry op 23 Maart 1677 toestemming van die Kompanje om weer grond te bewerk saam met Pieter Van der Westhuizen, hierdie keer in Houtbaai, d.i. die plaas Kronendal waarvan die Kaaps-Hollandse opstal nog bestaan. Hierdie ooreenkoms is in 1681 gekanselleer en die plaas is as vrye eiendom aan hom toegeken. In 1677 oes hy 60 mud graan. Op 7 September 1692 word 'n erfbrief aan hom uitgereik vir die plaas Kunnenberg, in die erfbrief beskryf as 'de Kinnenborgh'. Die plaas is opgemeet deur landmeter Heinrich Bernhard Oldenland met 'n grens 60 roede aan die Bergrivier en 600 roede in die rigting van Babilonstoring. Sy bure was Jacobus van der Heiden op Overveen en Maarten van Staden op Bloemendal. Volgens die erfbrief is die grond alreeds in 1687 aan hom toegewys. Hierdie stelling klink verdag, want die 1687-toewysings is deur landdros Johannes Mulder van Stellenbosch persoonlik opgemeet en Oldenland se opmetings begin by die 1689-toewysings. Die plaas De Hoop in die Klein Drakenstein is in 1692 aan Willem se seun Schalk Willem van der Merwe toegeken. Dit was die tweede plaas en nie die eerste nie wat in Suid-Afrika aan 'n Van der Merwe toegeken is. Hy is die vader van 13 kinders en ook die vader van 'n buite-egtelike dogter, Maria Schalks, wat trou met die Stamvader Paulus Heyns, van Leipsig. Maria se moeder was 'n slavin van Goewerneur Simon van der Stel «HO1660; 648p82 [909] × 09.09.1668 Kaapstad.'
Francois Lotter's database has him listed as having been born in 'Broek, Amsterdam Netherlands'. I have accepted 'aft 1645' in the belief that the marriage date of his parents applies and that he was not illegitimate.
Janet's notes included the following:
'...volgens Resolusie van die Politieke Raad, van Broek, volgens register Kaapse gemeente, van Oud-Beyerland naby Rotterdam. Hy was 'n seun van Schalk van der Merwe boer in Oud-Beyerland en 'n kleinseun van Willem van der Merwe van
(Research):Willem Schalkszoon van der MERWE, kom na die Kaap in April 1661. Hy het voorheen op die VOC skip Dordrecht diens gedoen. In die Kaap werk hy eers as dagloner in die Companie se bouland onder Hendrik Boom. Hy is oorlede in Julie 1716.
Willem Schalk van der Merwe was 'n haakbusskutter op die skip Dordrecht. Burger op 5 Mei 1661. Hy tree weer in diens van die VOC in 1663 as adelborst belas met landbou.
Willem word binne drie weke voor sy troue aangekla dat hy beeste van die inboorlinge koop, hy word toe gevonnis tot lyfstraf. Die vonnis was opgeskort en hy moes 'n boete van vyftig riksdaalers betaal.
Hy trou op 9 September 1668 met Elsie CLOETE die oudste kind van Jacob Cloete en sy vrou Fijtje Raderootjies (gebore Sophia Raedergortz).
In Januarie 1672 word van der Merwe se skaapwagter Lucas Harmensen in die omgewing van cleijne zoutpanne naby Tygerberg deur 15 Khoikhoi benader om sy skape en beeste wat weggedwaal het te gaan soek in ruil vir tabak en rys. Lucas het dit van die hand gewys en toe beroof hulle hom. Al die vee word toe ook gesteel. Hulle het vyf van die diewe gevang en hulle vasgebind en toe na die Fort gevat. Hulle was gegesel en gebrandmerk en vir 'n kort tyd na Robbeneiland gestuur (Reg en Ongereg, p 8).
In Januarie 1673 het Willem Schalk se huis afgebrand en ook die huis van Christiaan Jansz. Die graan van Hendrik Elbertsz se graanoes het ook afgebrand.
In 1677 word die omgewing om Houtbaai aan Willem en die stamvader Pieter van der Westhuizen verhuur. Die kontrak was vier jare later gekanselleer, en die grond is aan hulle as vrye eiendom gegun. Hier het Willem en Elsie moontlik hulle kinders op die plaas Kronendal grootgemaak. Kronendal is dus die eerste plaas van die van der Merwe stamouers, en nie de Hoop in Paarl nie.
DOGTER BY 'n SLAAFIN
Willem het 'n dogter gehad met 'n slavin wat Simon van der Stel aan hom geskenk het, die kind se naam was Maria. Hierdie slavin was in 1686 vrygestel (Attestasie 1664 in C 326 pp 478-9, p 6 en 27). Maria het die stammoeder geword van die Heyns familie, sy trou in 1696 met Paulus Heyns.
Karel Schoeman in Armosyn van die Kaap bladsy 535 haal die volgende aan uit 'n hofsaak:
'n sekere slavin by wie hy teenswoordig 'n kind verkry het, en wat hy, Schalcq, met haar bevalling in hierdie kombuisie (by die Skuur) ondergebring het; hy het haar ook ten alle tye versorg deur kos te berei en water en brandhout te haal, ja, wat meer is toe sy moes beval, het Schalq my Kruijthoff, opgeklop en gevra dat ek hom tog sy brandewyn (rantsoen) sou gee, waarop ek hom twee mutsjes verstrek het, wat hy vir hierdie slavin gebring het, en (hulle?) het dit as hartversterking genuttig.
In 1678 het Elsje Cloete vir die Khoikhoi Quisa en sy medegevangenes met voedsel en tabak voorsien al het sy geweet dat hulle ontsnap het.
Elsie se vader Jacob Cloete word in 1693 naby die Kasteel vermoor. Die Goewerneur beskrywe die voorval soos volg: "Deesen avon tusschen 8 a 9 uren is niet verre van casteel en bij't vleeschhuis vermoort Jacob Cloeten, corporaal in dienst der E. Compagnie"
KINDERS
b1 Sophia gedoop Kaapstad 1 Nov 1670, X 12 November 1684 Roelof Pasman, XX 25 Jan 1696 Pieter Robberts
b2 Schalk Willem gebore 14 Jul 1673, gedoop Kaapstad 13 Aug 1673, sterwe 1740, X Anna Prevot
b3 Marritje (Maria) gedoop Kaapstad 29 Des 1675, X Barend Burger
b4 Jacoba Jacomina gedoop 22 Mei 1678, X Johann Schöpping, XX Jost Heinrich Frisch
b5 Jacob gedoop 11 Feb 1680 jonk oorlede
b6 Petronella gedoop 1 Maart 1682, X Johannes Cloete
b7 Aletta gedoop Kaapstad 23 Apr 1684, X Marthinus van Staden, XX Claas Jansz van Rensburg
b8 Helena (Lena) gedoop 7 Apr 1686, X Jacobus van As wew, XX Christiaan Maasdorp
b9 Pieter gedoop Kaapstad 16 Mei 1688
b10 Magteld gedoop c 1691, X 18 Sep 1708 Pieter Willem van Heerden
b11 Elsie gedoop 15 Jul 1697, X Albert Lambertz Myburgh
b12 Ilya (Ulya of Eula) gedoop Drakenstein 28 Mei 1696
b 13 Hendrik Willem gedoop 17 Aug 1698, X 25 Jun 1717 Catharina Cloete, XX Paarl 26 Nov 1747 Aletta Keyser, XXX Paarl 6 Des 1750 Maria Fick, sy nageslag se familienaam is by sy kleinkinders uitgesterf
Let op dat net een seun die familienaam voortgedra het, naamlik Schalk Willemszoon.
Die oudste kind Sophia van der Merwe ook bekend as
Fytjie Schalk'. Volgens 'n artikel in die S.A. Mediesetydskrif blyk dit dat die siektetoestand Huntingtons Chorea wat algemeen voorkom onder sommige Afrikaanssprekende families, afkomstig is van Sophia van der Merwe. Die voorouers van meer as 200 persone wat tans aan hierdie toestand ly, is nagevors en almal kan teruggevoer word tot kinders van Sophia uit haar twee huwelike.
Verwysings:
GC de Wet, Die Vryliede en Vryswartes in die Kaapse Nedersetting 1652 - 1700
Jan van der Merwe, "Willem Schalkszoon van der Merwe - 'n Biografiese Ekskursie" Familia XVI 1979 no 1
Heese en Lombard
Hoge, Personalia of Germans at the Cape
Karel Schoeman, Armosyn van die Kaap: Die Wêreld van 'n Slavin 1652 - 1733
Saamgestel deur:
AM van Rensburg
Die Volgende inligting is een van die grootse deurbrake vir die VAN DER MERWE familie,
naamlik die konneksie met Europa
Hierdie navorsing is te danke aan Rein JG Wink r.j.g.wink@freeler.nl
Die waardevolle kontak persoon is Gerda Pieterse wat hard werk om kontakte te maak met ons stamlande gpieterse@intekom.co.za
I Willem van de Merwe.
Zijn zonen bij een onbekende vrouw:
1 Schalk Willemsz van de Merwe, geboren rond 1620, volgt onder II-a.
2 Pieter Willemsz van de Merwe, geboren rond 1622, volgt onder II-b.
3 Dirck Willemsz van de Merwe, volgt onder II-c.
II-a Schalk Willemsz van de Merwe, geboren rond 1620, zoon van Willem van de Merwe (I).
Zijn kinderen bij een onbekende vrouw:
1 Willem Schalks van de Merwe, geboren in het jaar 1643, volgt onder III-a.
2 Dirk Schalks van de Merwe, geboren in het jaar 1648, volgt onder III-b.
3 Joost Schalks van de Merwe, volgt onder III-c.
II-b Pieter Willemsz van de Merwe, geboren rond 1622, zoon van Willem van de Merwe (I).
Zijn kinderen bij een onbekende vrouw:
1 Grietje Pieters van de Merwe.
2 Schalk Pieters van de Merwe, volgt onder III-d.
II-c Dirck Willemsz van de Merwe, zoon van Willem van de Merwe (I).
Zijn zonen bij een onbekende vrouw:
1 Jan Dirksz van de Merwe, volgt onder III-e.
2 Willem Dirksz van de Merwe, volgt onder III-f.
III-a Willem Schalks van de Merwe, geboren in het jaar 1643, overleden te Zuid Afrika op 12 juli 1716, kind van Schalk Willemsz van de Merwe (II-a). Willem is getrouwd te Kaapstad op 9 september 1668 voor de kerk
met Elsje Cloete, geboren te Duitsland rond 1650, dochter van Jacob Cloete en Sophia Raderootje.
Uit dit huwelijk:
1 Schalk Willemsz van der Merwe, gedoopt te Kaapstad op 13 Augustus 1673, volgt onder IV-a.
2 Magdalena Willemsd van de Merwe, geboren rond 1690, volgt onder IV-b.
III-b Dirk Schalks van de Merwe, geboren in het jaar 1648, kind van Schalk Willemsz van de Merwe (II-a).
Zijn kinderen bij een onbekende vrouw:
1 Schalk Dirks van de Merwe, geboren rond 1669.
2 Pieter Dirks van de Merwe, geboren in het jaar 1670.
3 Willem Dirks van de Merwe, geboren rond 1673.
III-c Joost Schalks van de Merwe, kind van Schalk Willemsz van de Merwe (II-a).
Zijn kinderen bij een onbekende vrouw:
1 Lucretia Schalks van de Merwe, geboren rond 1676.
2 Schalk Joosten van de Merwe, geboren rond 1678.
III-d Schalk Pieters van de Merwe, kind van Pieter Willemsz van de Merwe (II-b).
Zijn kinderen bij een onbekende vrouw:
1 Pieter Schalke van de Merwe, geboren in het jaar 1686, volgt onder IV-c.
2 Eeltje Schalke van de Merwe, geboren in het jaar 1688.
3 Arien Schalken van de Merwe, geboren in het jaar 1689.
4 Cornelis Schalke van de Merwe, geboren in het jaar 1689.
5 Maria Schalken van de Merwe, geboren rond 1690.
III-e Jan Dirksz van de Merwe, schepen te
s-gravendeel 1693-1694-1702 t/m 1706, zoon van Dirck Willemsz van de Merwe (II-c). Jan was gehuwd met Cornelia Gijsberts onder de Linde, schepenbank.
Uit dit huwelijk:
1 Sijgje Jansd van de Merwe, gedoopt te Maasdam op 8 oktober 1690, overleden in het jaar 1696.
2 Dirk Jansz van de Merwe, geboren te
s-Gravendeel in het jaar 1691, volgt onder IV-d.
3 Gijsbertje Jansd van de Merwe, geboren rond 1692, volgt onder IV-e.
4 Gijsbert Jansz van de Merwede, geboren rond 1694, volgt onder IV-f.
III-f Willem Dirksz van de Merwe, zoon van Dirck Willemsz van de Merwe (II-c). Willem is getrouwd te Dubbeldam op 8 december 1686 voor de kerk
met Maria Teunisdr.
Uit dit huwelijk:
1 Cent Willems van de Merwe, geboren te Strijen in het jaar 1732, volgt onder IV-g.
IV-a Schalk Willemsz van der Merwe, gedoopt te Kaapstad op 13 augustus 1673, kind van Willem Schalks van de Merwe (III-a) en Elsje Cloete. Schalk was gehuwd met Anna Charles Prevot, geboren te Amsterdam op 23 januari 1680, overleden te Kaapstad in het jaar 1740, dochter van Charles Prevot en Maria Le Febre.
Uit dit huwelijk:
1 Willem Schalks van der Merwe. Willem is getrouwd te Paarl (Z-Afrika) op 11 augustus 1726 met zijn nicht Elsje van Heerden, dochter van Pieter Willems van Heerden en Magdalena Willemsd van de Merwe (IV-b).
IV-b Magdalena Willemsd van de Merwe, geboren rond 1690, overleden te Tulbagh (Z-Afrika) (?) in het jaar 1765, dochter van Willem Schalks van de Merwe (III-a) en Elsje Cloete. Magdalena is getrouwd te Stellenbosch (Z-Afrika) op 18 september 1708 met Pieter Willems van Heerden, geboren te Heerde, overleden te Tulbagh (Z-Afrika) in het jaar 1763, kind van Willem van Heerden en Aeltjen Hendrix.
Uit dit huwelijk:
1 Elsje van Heerden. Elsje is getrouwd te Paarl (Z-Afrika) op 11 augustus 1726 met haar neef Willem Schalks van der Merwe, kind van Schalk Willemsz van der Merwe (IV-a) en Anna Charles Prevot.
IV-c Pieter Schalke van de Merwe, geboren in het jaar 1686, zoon van Schalk Pieters van de Merwe (III-d).
Zijn kind bij een onbekende vrouw:
1 Schalk Pieters van de Merwe, geboren in het jaar 1722, volgt onder V-a.
IV-d Dirk Jansz van de Merwe, geboren te
s-Gravendeel in het jaar 1691, overleden te Dubbeldam, begraven De Mijl op 26 juni 1747, zoon van Jan Dirksz van de Merwe (III-e) en Cornelia Gijsberts onder de Linde. Dirk is getrouwd te Dubbeldam op 13 december 1716 met Ariaantje Ariens den Houting, gedoopt te Dubbeldam op 23 november 1687, begraven De Mijl op 26 juni 1747, dochter van Arien Pietersz den Houtingh en Anneke Willemsdr.
Uit dit huwelijk:
1 Ariaantje van de Merwe, gedoopt te Dubbeldam op 7 februari 1717, overleden aldaar in maart 1774. Ariaantje is getrouwd te Dubbeldam op 17 mei 1740, getrouwd aldaar op 1 mei 1740 voor de kerk met Teunis Ariens Hofman, gedoopt te Dubbeldam op 12 april 1699, overleden te Wieldrecht op 4
oktober 1753, zoon van Arie Damassen Hofman en Anna Pietersd Schipper.
2 Anna Dirkse van de Merwe, geboren te Dubbeldam, gedoopt aldaar op 9 oktober 1718. Anna is getrouwd te Dubbeldam op 23 september 1742 voor de kerk met Cornelis Bravenboer.
3 Jan Dirkse van der Merwe, geboren te Dubbeldam, gedoopt aldaar op 2 februari 1721.
4 Arij Dirkse van de Merwe, gedoopt te Dubbeldam op 7 maart 1723, volgt onder V-b.
5 Cornelis Dirkse van de Merwe, gedoopt te Dubbeldam op 31 maart 1726.
6 Knelia van de Merwe, gedoopt te Dubbeldam op 29 april 1731. Knelia was gehuwd met Huibert de Heer.
7 Cornelia Dirkse van de Merwe, geboren te Dubbeldam, gedoopt aldaar op 29 april 1731. Cornelia is getrouwd te Dubbeldam op 6 mei 1753, getrouwd aldaar op 6 mei 1753 voor de kerk met Arie Ariens in
t Velt.
IV-e Gijsbertje Jansd van de Merwe, geboren rond 1692, overleden na 1723, dochter van Jan Dirksz van de Merwe (III-e) en Cornelia Gijsberts onder de Linde. Gijsbertje was gehuwd met Cornelis Aryensz Verdonck, landbouwer, geboren te
s-Gravendeel, begraven aldaar op 2 maart 1723, zoon van Ary Reyne Verdonck en Aegje Aertse Spruyt.
Uit dit huwelijk:
1 N.N., geboren te
s-Gravendeel na 2 maart 1723, begraven aldaar op 25 september 1723.
IV-f Gijsbert Jansz van de Merwede, geboren rond 1694, zoon van Jan Dirksz van de Merwe (III-e) en Cornelia Gijsberts onder de Linde. Gijsbert was gehuwd met Sijgje Cornelissen Spruijt. Uit dit huwelijk:
1 Cornelia Gijsbertse van de Merwe, gedoopt te Dubbeldam.
2 Jan Gijsbertse van de Merwe, gedoopt te Dubbeldam op 13 september 1733.
3 Cornelis Gijsbert van de Merwe, gedoopt te Dordrecht op 23 maart 1735.
IV-g Cent Willems van de Merwe, geboren te Strijen in het jaar 1732, kind van Willem Dirksz van de Merwe (III-f) en Maria Teunisdr. Cent is getrouwd te Strijen in het jaar 1759 met Leentje Leenderts Hordijk.
Uit dit huwelijk:
1 Marietje van de Merwe, gedoopt te Strijen in het jaar 1760.
2 Willem van der Merwe, gedoopt te Strijen in het jaar 1761.
V-a Schalk Pieters van de Merwe, geboren in het jaar 1722, overleden in het jaar 1800, kind van Pieter Schalke van de Merwe (IV-c).
Zijn kinderen bij een onbekende vrouw:
1 Pieter Schalke van de Merwe, overleden in het jaar 1766.
2 Teunis Schalke van de Merwe, geboren in het jaar 1772.
V-b Arij Dirkse van de Merwe, Schepen en Heemraad, gedoopt te Dubbeldam op 7 maart 1723, overleden te Mijnsheerenland op 19 augustus 1803, zoon van Dirk Jansz van de Merwe (IV-d) en Ariaantje Ariens den Houting. Arij is getrouwd te Dubbeldam op 15 juni 1749 voor de kerk met Cornelia Ariens Smits, geboren in het jaar 1728, overleden te Mijnsheerenland op 5 oktober 1810.
Uit dit huwelijk:
1 Ariaantje Ariense van de Merwe, geboren De Mijl, gedoopt te Dubbeldam op 28 september 1749, overleden in het jaar 1811.
2 Arij Ariensz van de Merwe, geboren De Mijl, gedoopt te Dubbeldam op 19 november 1751, volgt onder VI-a.
3 Maria Ariense van de Merwe, gedoopt te Mijnsheerenland op 2 oktober 1753.
4 Teunis Ariensz van der Merwe, geboren De Mijl in het jaar 1755, volgt onder VI-b.
5 Dirk Ariensz van de Merwe, geboren te Mijnsheerenland in het jaar 1756, volgt onder VI-c.
6 Marija Ariense van de Merwe, gedoopt te Mijnsheerenland op 2 oktober 1757. Marija is getrouwd te Mijnsheerenland op 17 april 1778 voor de kerk met Willem Jacobs Quartel, gedoopt te Westmaas op 17 april 1757, zoon van Jacob Quartel en Cornelis Bongaarts.
7 Jan Ariensz van de Merwe, gedoopt te Mijnsheerenland op 30 april 1759, volgt onder VI-d.
8 Emmigje Ariense van de Merwe, gedoopt te Mijnsheerenland op 7 september 1760, overleden aldaar op 26 december 1760.
9 Clara Ariense van de Merwe, gedoopt te Mijnsheerenland op 13 oktober 1762. Clara is getrouwd te Westmaas op 4 augustus 1782, getrouwd aldaar op 4 augustus 1782 voor de kerk met Pieter Gerritsz Batenburg, gedoopt te Westmaas op 2 augustus 1761, zoon van Gerrit Timotheusse Batenburg en Marietje Pieters Herman.
10 Emmigje Ariense van de Merwe, gedoopt te Mijnsheerenland op 22 januari 1764, overleden aldaar op 15 juni 1822. Emmigje is getrouwd te Mijnsheerenland op 11 mei 1794 met Leendert Hendriksz de Jong, gedoopt te Mijnsheerenland op 15 juni 1766, zoon van Hendrik de Jong en Pietertje Leenderts de Komen.
11 Cornelis Ariensz van de Merwe, gedoopt te Mijnsheerenland op 23 juni 1765, overleden aldaar op 6 januari 1766.
12 Anna Ariense van de Merwe, gedoopt te Mijnsheerenland op 14 december 1766. Anna is getrouwd te Mijnsheerenland op 25 april 1790 voor de kerk met Willem Leendertsz Bijl.
13 Cornelia Ariense van de Merwe, gedoopt te Mijnsheerenland op
14 februari 1768. Cornelia is getrouwd te Mijnsheerenland op 17 april 1791 voor de kerk met Leendert Leendertse Monster, gedoopt te Goudswaard op 14 december 1766, kind van Leendert Andriesse Monster en Ariaantje Pleune Visser.
VI-a Arij Ariensz van de Merwe, geboren De Mijl, gedoopt te Dubbeldam op 19 november 1751, zoon van Arij Dirkse van de Merwe (V-b) en Cornelia Ariens Smits.
Zijn kind bij een onbekende vrouw:
1 Jan Ariense van de Merwe. Jan is getrouwd te Mijnsheerenland op 9 mei 1790 voor de kerk met Susanna Cortiaans Brussaart, gedoopt te Mijnsheerenland op 14 februari 1768, dochter van Corstiaan Franse Brussaart en Magteltje Baars.
VI-b Teunis Ariensz van der Merwe, geboren De Mijl in het jaar 1755, overleden te Mijnsheerenland in het jaar 1829, zoon van Arij Dirkse van de Merwe (V-b) en Cornelia Ariens Smits. Teunis is getrouwd te Mijnsheerenland op 8 oktober 1778 voor de kerk met Neeltje Jansd van der Ree, gedoopt te Mijnsheerenland op 7 oktober 1754, overleden aldaar na 1819, dochter van Jan Ariensz van der Ree en Maaike Klaasd Kruithof.
Uit dit huwelijk:
1 Arij Teunisse van der Merwe, gedoopt te Mijnsheerenland op 15 augustus 1779.
2 Jan Teunisse van der Merwe, gedoopt te Mijnsheerenland op 24 december 1780. Jan is in ondertrouw gegaan te Spijkenisse in april 1815 en getrouwd in het jaar 1815 met Maartje Huibregtse Boender, dochter van Huibregt Boender en Soetje Uitenbogerd.
3 Mayke Teunisse van der Merwe, gedoopt te Mijnsheerenland op 24 augustus 1783. Mayke is getrouwd te Mijnsheerenland in het jaar 1819 met Cornelis van de Waal. Cornelis was weduwnaar van Lijntje Andeweg. 4 Maria Teunisse van der Merwe, gedoopt te Mijnsheerenland op 7 november 1784, overleden te Goudswaard op 19 oktober 1838. Maria is getrouwd te Mijnsheerenland op 4 juli 1803 met Arij Cornelisz van der Sijde, geboren te Heineoord op 27 november 1781, overleden te Goudswaard op 5 januari 1843, kind van Cornelis van der Zijde en Cornelia Dekker.
VI-c Dirk Ariensz van de Merwe, geboren te Mijnsheerenland in het jaar 1756, zoon van Arij Dirkse van de Merwe (V-b) en Cornelia Ariens Smits. Dirk is getrouwd te Goudswaard op 11 mei 1783, getrouwd aldaar op 11 mei 1783 voor de kerk (1) met Maria Jacobsd van der Waal, gedoopt te Goudswaard op 4 juni 1758, dochter van Jacob Cornelisz van der Waal en Ariaantje Verschoor.
Uit dit huwelijk:
1 Jacob Dirksz van de Merwe, gedoopt te Goudswaard op 14 maart 1784.
2 Ariaantje Dirksd van de Merwe, gedoopt te Goudswaard op 15 mei 1785. Dirk is getrouwd te Goudswaard op 27 april 1787 voor de kerk (2)
met Ariaantje Bastiaanse Boender, gedoopt te Klaaswaal op 23 september 1764, dochter van Bastiaan Boender en Maria Meeldijk.
Uit dit huwelijk:
3 Arij Dirksz van de Merwe, gedoopt te Goudswaard op 20 januari 1788.
4 Huibert Dirksz van de Merwe, gedoopt te Goudswaard op 10 januari 1789.
5 Huibert Dirksz van de Merwe, gedoopt te Goudswaard op 24 januari 1790.
6 Geertruij Dirksd van de Merwe, gedoopt te Goudswaard op 26 december 1790. Geertruij is getrouwd te Goudswaard op 16 oktober 1808 met Jan Cornelisz Smits, gedoopt te Nieuw-Beijerland op 12 september 1784, kind van Cornelis Jansz Smits en Cornelia Dirksd van Dijk.
7 Cornelia Dirksd van de Merwe, gedoopt te Goudswaard op 18 maart 1792.
8 Cornelia Dirksd van de Merwe, gedoopt te Goudswaard op 23 juni 1793.
9 Trijntje Dirksd van de Merwe, gedoopt te Goudswaard op 6 juli 1794.
10 Huijbert Dirksz van de Merwe, gedoopt te Goudswaard op 14 juni 1795.
11 Treijntje Dirksd van de Merwe, gedoopt te Goudswaard op 17 augustus 1796.
12 Huijbert Dirksz van de Merwe, gedoopt te Goudswaard op 11 november 1798.
13 Teunis Dirksz van de Merwe, gedoopt te Goudswaard op 28 december 1800.
14 Treijntje Dirksd van de Merwe, gedoopt te Goudswaard op 11 april 1802.
15 Treijntje Dirksd van de Merwe, gedoopt te Goudswaard op 2 mei 1803.
VI-d Jan Ariensz van de Merwe, gedoopt te Mijnsheerenland op 30 april 1759, zoon van Arij Dirkse van de Merwe (V-b) en Cornelia Ariens Smits. Jan is getrouwd te Klaaswaal op 25 februari 1787, getrouwd aldaar op 25 februari 1787 voor de kerk met Geertje Leendertse Korendijker, gedoopt te Klaaswaal op 6 mei 1764, dochter van Leendert Hendriksz Korendijker en Dingena Jans Weda.
Uit dit huwelijk:
1 Ariaantje van de Merwe, gedoopt te Klaaswaal op 14 oktober 1787.
2 Dingema van de Merwe, gedoopt te Strijen op 1 februari 1790. Dingema is getrouwd te Numansdorp op 10 juli 1813 met Aart Aartsz van de Polder.
3 Ariaantje van de Merwe, gedoopt te Maasdam op 5 februari 1792.
Willem Schalkszoon van der MERWE, kom na die Kaap in April 1661. Hy het voorheen op die VOC skip Dordrecht diens gedoen. In die Kaap werk hy eers as dagloner in die Companie se bouland onder Hendrik Boom. Hy is oorlede in Julie 1716.
Volgens Du Toit Malherbe was hy van Oud-Beijerland afkomstig.
Willem Schalk van der Merwe was 'n haakbusskutter op die skip Dordrecht. Burger op 5 Mei 1661. Hy tree weer in diens van die V.O.C. in 1663 as adelborst belas met landbou.
Willem word binne drie weke voor sy troue aangekla dat hy beeste van die inboorlinge koop, hy word toe gevonnis tot lyfstraf. Die vonnis was opgeskort en hy moes 'n boete van vyftig riksdaalers betaal.
Hy trou op 9 September 1668 met Elsie CLOETE die oudste kind van Jacob Cloete en sy vrou Fijtje Raderootjies (gebore Sophia Raedergortz).
In 1672 word al sy skape gesteel deur die Hottentote. Hulle het vyf van die diewe gevang en hulle vasgebind en toe na die Fort gevat, maar ons weet nie wat hulle lot toe was nie.
In 1677 word die omgewing om Houtbaai aan Willem en die stamvader Pieter van der Westhuizen verhuur. Die kontrak was vier jare later gekanselleer, en die grond is aan hulle as vrye eindom gegun. Hier het Willem en Elsie moontlik hulle kinders op die plaas Kronendal grootgemaak. Kronendal is dus die eerste plaas van die van der Merwe stamouers, en nie de Hoop in Paarl nie.
DOGTER BY 'n SLAAFIN
Willem het 'n dogter gehad met 'n slavin wat Simon van der Stel aan hom geskenk het, die kind se naam was Maria. Hierdie slavin was in 1686 vrygestel (Attestasie 1664 in C 326 pp 478-9, p 6 en 27). Maria het die stammoeder geword van die Heyns familie, sy trou in 1696 met Paulus Heyns.
Karel Schoeman in Armosyn van die Kaap bladsy 535 haal die volgende aan uit 'n hofsaak:
" 'n sekere slavin by wie hy teenswoordig 'n kind verkry het, en wat hy, Schalcq, met haar bevalling in hierdie kombuisie (by die Skuur) ondergebring het; hy het haar ook ten alle tye versorg deur kos te berei en water en brandhout te haal, ja, wat meer is toe sy moes beval, het Schalq my Kruijthoff, opgeklop en gevra dat ek hom tog sy brandewyn (rantsoen) sou gee, waarop ek hom twee mutsjes verstrek het, wat hy vir hierdie slavin gebring het, en (hulle?) het dit as hartversterking genuttig."
Elsie se vader Jacob Cloete word in 1693 naby die Kasteel vermoor. Die Goewerneur beskrywe die voorval soos volg: "Deesen avon tusschen 8 a 9 uren is niet verre van casteel en bij't vleeschhuis vermoort Jacob Cloeten, corporaal in dienst der der E. Compagnie"
KINDERS
b1 Sophia gedoop Kaapstad 1 Nov 1670, X Roelof Pasman, XX 25 Jan 1696 Pieter Robberts
b2 Schalk Willem gebore 14 Jul 1673, gedoop Kaapstad 13 Aug 1673, sterwe 1740, X Anna Prevot
b3 Marritje (Maria) gedoop Kaapstad 29 Des 1675, X Barend Burger
b4 Jacoba Jacomina gedoop 22 Mei 1678, X Johann Schöpping, XX Jost Heinrich Frisch
b5 Jacob gedoop 11 Feb 1680 jonk oorlede
b6 Petronella gedoop 1 Maart 1682, X Johannes Cloete
b7 Aletta gedoop Kaapstad 23 Apr 1684, X Marthinus van Staden, XX Claas Jansz van Rensburg
b8 Helena (Lena) gedoop 7 Apr 1686, X Jacobus van As wew, XX Christiaan Maasdorp
b9 Pieter gedoop Kaapstad 16 Mei 1688
b10 Magteld gedoop c 1691, X18 Sep 1708 Pieter Willem van Heerden
b11 Elsie gedoop 15 Jul 1697, X Albert Lambertz Myburgh
b12 Ilya (Ulya of Eula) gedoop Drakenstein 28 Mei 1696
b 13 Hendrik Willem gedoop 17 Aug 1698, X 25 Jun 1717 Catharina Cloete, XX Paarl 26 Nov 1747 Aletta Keyser, XXX Paarl 6 Des 1750 Maria Fick, sy nageslag se familienaam is by sy kleinkinders uitgesterf
Let op dat net een seun die familienaam voortgedra het, naamlik Schalk Willemszoon.
Die oudste kind Sophia van der Merwe ook bekend as
Fytjie Schalk'. Volgens 'n artikel in die S.A. Mediesetydskrif blyk dit dat die siektetoestand Huntingtons Chorea wat algemeen voorkom onder sommige Afrikaanssprekende families, afkomstig is van Sophia van der Merwe. Die voorouers van meer as 200 persone wat tans aan hierdie toestand ly, is nagevors en almal kan teruggevoer word tot kinders van Sophia uit haar twee huwelike.
Verwysings:
Jan van der Merwe, "Willem Schalkszoon van der Merwe - 'n Biografiese Ekskursie" Familia XVI 1979 no 1
Heese en Lombard
Hoge, Personalia of Germans at the Cape
Saamgestel deur:
AM van Rensburg
Die Volgende inligting is een van die grootse deurbrake vir die VAN DER MERWE familie,
naamlik die konneksie met Europa
Hierdie navorsing is te danke aan Rein JG Wink r.j.g.wink@freeler.nl
Die waardevolle kontak persoon is Gerda Pieterse wat hard werk om kontakte te maak met ons stamlande gpieterse@intekom.co.za
I Willem van de Merwe.
Zijn zonen bij een onbekende vrouw:
1 Schalk Willemsz van de Merwe, geboren rond 1620, volgt onder II-a.
2 Pieter Willemsz van de Merwe, geboren rond 1622, volgt onder II-b.
3 Dirck Willemsz van de Merwe, volgt onder II-c.
II-a Schalk Willemsz van de Merwe, geboren rond 1620, zoon van Willem van de Merwe (I).
Zijn kinderen bij een onbekende vrouw:
1 Willem Schalks van de Merwe, geboren in het jaar 1643, volgt onder III-a.
2 Dirk Schalks van de Merwe, geboren in het jaar 1648, volgt onder III-b.
3 Joost Schalks van de Merwe, volgt onder III-c.
II-b Pieter Willemsz van de Merwe, geboren rond 1622, zoon van Willem van de Merwe (I).
Zijn kinderen bij een onbekende vrouw:
1 Grietje Pieters van de Merwe.
2 Schalk Pieters van de Merwe, volgt onder III-d.
II-c Dirck Willemsz van de Merwe, zoon van Willem van de Merwe (I).
Zijn zonen bij een onbekende vrouw:
1 Jan Dirksz van de Merwe, volgt onder III-e.
2 Willem Dirksz van de Merwe, volgt onder III-f.
III-a Willem Schalks van de Merwe, geboren in het jaar 1643, overleden te Zuid Afrika op 12 juli 1716, kind van Schalk Willemsz van de Merwe (II-a). Willem is getrouwd te Kaapstad op 9 september 1668 voor de kerk
met Elsje Cloete, geboren te Duitsland rond 1650, dochter van Jacob Cloete en Sophia Raderootje.
Uit dit huwelijk:
1 Schalk Willemsz van der Merwe, gedoopt te Kaapstad op 13 Augustus 1673, volgt onder IV-a.
2 Magdalena Willemsd van de Merwe, geboren rond 1690, volgt onder IV-b.
III-b Dirk Schalks van de Merwe, geboren in het jaar 1648, kind van Schalk Willemsz van de Merwe (II-a).
Zijn kinderen bij een onbekende vrouw:
1 Schalk Dirks van de Merwe, geboren rond 1669.
2 Pieter Dirks van de Merwe, geboren in het jaar 1670.
3 Willem Dirks van de Merwe, geboren rond 1673.
III-c Joost Schalks van de Merwe, kind van Schalk Willemsz van de Merwe (II-a).
Zijn kinderen bij een onbekende vrouw:
1 Lucretia Schalks van de Merwe, geboren rond 1676.
2 Schalk Joosten van de Merwe, geboren rond 1678.
III-d Schalk Pieters van de Merwe, kind van Pieter Willemsz van de Merwe (II-b).
Zijn kinderen bij een onbekende vrouw:
1 Pieter Schalke van de Merwe, geboren in het jaar 1686, volgt onder IV-c.
2 Eeltje Schalke van de Merwe, geboren in het jaar 1688.
3 Arien Schalken van de Merwe, geboren in het jaar 1689.
4 Cornelis Schalke van de Merwe, geboren in het jaar 1689.
5 Maria Schalken van de Merwe, geboren rond 1690.
III-e Jan Dirksz van de Merwe, schepen te
s-gravendeel 1693-1694-1702 t/m 1706, zoon van Dirck Willemsz van de Merwe (II-c). Jan was gehuwd met Cornelia Gijsberts onder de Linde, schepenbank.
Uit dit huwelijk:
1 Sijgje Jansd van de Merwe, gedoopt te Maasdam op 8 oktober 1690, overleden in het jaar 1696.
2 Dirk Jansz van de Merwe, geboren te
s-Gravendeel in het jaar 1691, volgt onder IV-d.
3 Gijsbertje Jansd van de Merwe, geboren rond 1692, volgt onder IV-e.
4 Gijsbert Jansz van de Merwede, geboren rond 1694, volgt onder IV-f.
III-f Willem Dirksz van de Merwe, zoon van Dirck Willemsz van de Merwe (II-c). Willem is getrouwd te Dubbeldam op 8 december 1686 voor de kerk
met Maria Teunisdr.
Uit dit huwelijk:
1 Cent Willems van de Merwe, geboren te Strijen in het jaar 1732, volgt onder IV-g.
IV-a Schalk Willemsz van der Merwe, gedoopt te Kaapstad op 13 augustus 1673, kind van Willem Schalks van de Merwe (III-a) en Elsje Cloete. Schalk was gehuwd met Anna Charles Prevot, geboren te Amsterdam op 23 januari 1680, overleden te Kaapstad in het jaar 1740, dochter van Charles Prevot en Maria Le Febre.
Uit dit huwelijk:
1 Willem Schalks van der Merwe. Willem is getrouwd te Paarl (Z-Afrika) op 11 augustus 1726 met zijn nicht Elsje van Heerden, dochter van Pieter Willems van Heerden en Magdalena Willemsd van de Merwe (IV-b).
IV-b Magdalena Willemsd van de Merwe, geboren rond 1690, overleden te Tulbagh (Z-Afrika) (?) in het jaar 1765, dochter van Willem Schalks van de Merwe (III-a) en Elsje Cloete. Magdalena is getrouwd te Stellenbosch (Z-Afrika) op 18 september 1708 met Pieter Willems van Heerden, geboren te Heerde, overleden te Tulbagh (Z-Afrika) in het jaar 1763, kind van Willem van Heerden en Aeltjen Hendrix.
Uit dit huwelijk:
1 Elsje van Heerden. Elsje is getrouwd te Paarl (Z-Afrika) op 11 augustus 1726 met haar neef Willem Schalks van der Merwe, kind van Schalk Willemsz van der Merwe (IV-a) en Anna Charles Prevot.
IV-c Pieter Schalke van de Merwe, geboren in het jaar 1686, zoon van Schalk Pieters van de Merwe (III-d).
Zijn kind bij een onbekende vrouw:
1 Schalk Pieters van de Merwe, geboren in het jaar 1722, volgt onder V-a.
IV-d Dirk Jansz van de Merwe, geboren te
s-Gravendeel in het jaar 1691, overleden te Dubbeldam, begraven De Mijl op 26 juni 1747, zoon van Jan Dirksz van de Merwe (III-e) en Cornelia Gijsberts onder de Linde. Dirk is getrouwd te Dubbeldam op 13 december 1716 met Ariaantje Ariens den Houting, gedoopt te Dubbeldam op 23 november 1687, begraven De Mijl op 26 juni 1747, dochter van Arien Pietersz den Houtingh en Anneke Willemsdr.
Uit dit huwelijk:
1 Ariaantje van de Merwe, gedoopt te Dubbeldam op 7 februari 1717, overleden aldaar in maart 1774. Ariaantje is getrouwd te Dubbeldam op 17 mei 1740, getrouwd aldaar op 1 mei 1740 voor de kerk met Teunis Ariens Hofman, gedoopt te Dubbeldam op 12 april 1699, overleden te Wieldrecht op 4
oktober 1753, zoon van Arie Damassen Hofman en Anna Pietersd Schipper.
2 Anna Dirkse van de Merwe, geboren te Dubbeldam, gedoopt aldaar op 9 oktober 1718. Anna is getrouwd te Dubbeldam op 23 september 1742 voor de kerk met Cornelis Bravenboer.
3 Jan Dirkse van der Merwe, geboren te Dubbeldam, gedoopt aldaar op 2 februari 1721.
4 Arij Dirkse van de Merwe, gedoopt te Dubbeldam op 7 maart 1723, volgt onder V-b.
5 Cornelis Dirkse van de Merwe, gedoopt te Dubbeldam op 31 maart 1726.
6 Knelia van de Merwe, gedoopt te Dubbeldam op 29 april 1731. Knelia was gehuwd met Huibert de Heer.
7 Cornelia Dirkse van de Merwe, geboren te Dubbeldam, gedoopt aldaar op 29 april 1731. Cornelia is getrouwd te Dubbeldam op 6 mei 1753, getrouwd aldaar op 6 mei 1753 voor de kerk met Arie Ariens in
t Velt.
IV-e Gijsbertje Jansd van de Merwe, geboren rond 1692, overleden na 1723, dochter van Jan Dirksz van de Merwe (III-e) en Cornelia Gijsberts onder de Linde. Gijsbertje was gehuwd met Cornelis Aryensz Verdonck, landbouwer, geboren te
s-Gravendeel, begraven aldaar op 2 maart 1723, zoon van Ary Reyne Verdonck en Aegje Aertse Spruyt.
Uit dit huwelijk:
1 N.N., geboren te
s-Gravendeel na 2 maart 1723, begraven aldaar op 25 september 1723.
IV-f Gijsbert Jansz van de Merwede, geboren rond 1694, zoon van Jan Dirksz van de Merwe (III-e) en Cornelia Gijsberts onder de Linde. Gijsbert was gehuwd met Sijgje Cornelissen Spruijt. Uit dit huwelijk:
1 Cornelia Gijsbertse van de Merwe, gedoopt te Dubbeldam.
2 Jan Gijsbertse van de Merwe, gedoopt te Dubbeldam op 13 september 1733.
3 Cornelis Gijsbert van de Merwe, gedoopt te Dordrecht op 23 maart 1735.
IV-g Cent Willems van de Merwe, geboren te Strijen in het jaar 1732, kind van Willem Dirksz van de Merwe (III-f) en Maria Teunisdr. Cent is getrouwd te Strijen in het jaar 1759 met Leentje Leenderts Hordijk.
Uit dit huwelijk:
1 Marietje van de Merwe, gedoopt te Strijen in het jaar 1760.
2 Willem van der Merwe, gedoopt te Strijen in het jaar 1761.
V-a Schalk Pieters van de Merwe, geboren in het jaar 1722, overleden in het jaar 1800, kind van Pieter Schalke van de Merwe (IV-c).
Zijn kinderen bij een onbekende vrouw:
1 Pieter Schalke van de Merwe, overleden in het jaar 1766.
2 Teunis Schalke van de Merwe, geboren in het jaar 1772.
V-b Arij Dirkse van de Merwe, Schepen en Heemraad, gedoopt te Dubbeldam op 7 maart 1723, overleden te Mijnsheerenland op 19 augustus 1803, zoon van Dirk Jansz van de Merwe (IV-d) en Ariaantje Ariens den Houting. Arij is getrouwd te Dubbeldam op 15 juni 1749 voor de kerk met Cornelia Ariens Smits, geboren in het jaar 1728, overleden te Mijnsheerenland op 5 oktober 1810.
Uit dit huwelijk:
1 Ariaantje Ariense van de Merwe, geboren De Mijl, gedoopt te Dubbeldam op 28 september 1749, overleden in het jaar 1811.
2 Arij Ariensz van de Merwe, geboren De Mijl, gedoopt te Dubbeldam op 19 november 1751, volgt onder VI-a.
3 Maria Ariense van de Merwe, gedoopt te Mijnsheerenland op 2 oktober 1753.
4 Teunis Ariensz van der Merwe, geboren De Mijl in het jaar 1755, volgt onder VI-b.
5 Dirk Ariensz van de Merwe, geboren te Mijnsheerenland in het jaar 1756, volgt onder VI-c.
6 Marija Ariense van de Merwe, gedoopt te Mijnsheerenland op 2 oktober 1757. Marija is getrouwd te Mijnsheerenland op 17 april 1778 voor de kerk met Willem Jacobs Quartel, gedoopt te Westmaas op 17 april 1757, zoon van Jacob Quartel en Cornelis Bongaarts.
7 Jan Ariensz van de Merwe, gedoopt te Mijnsheerenland op 30 april 1759, volgt onder VI-d.
8 Emmigje Ariense van de Merwe, gedoopt te Mijnsheerenland op 7 september 1760, overleden aldaar op 26 december 1760.
9 Clara Ariense van de Merwe, gedoopt te Mijnsheerenland op 13 oktober 1762. Clara is getrouwd te Westmaas op 4 augustus 1782, getrouwd aldaar op 4 augustus 1782 voor de kerk met Pieter Gerritsz Batenburg, gedoopt te Westmaas op 2 augustus 1761, zoon van Gerrit Timotheusse Batenburg en Marietje Pieters Herman.
10 Emmigje Ariense van de Merwe, gedoopt te Mijnsheerenland op 22 januari 1764, overleden aldaar op 15 juni 1822. Emmigje is getrouwd te Mijnsheerenland op 11 mei 1794 met Leendert Hendriksz de Jong, gedoopt te Mijnsheerenland op 15 juni 1766, zoon van Hendrik de Jong en Pietertje Leenderts de Komen.
11 Cornelis Ariensz van de Merwe, gedoopt te Mijnsheerenland op 23 juni 1765, overleden aldaar op 6 januari 1766.
12 Anna Ariense van de Merwe, gedoopt te Mijnsheerenland op 14 december 1766. Anna is getrouwd te Mijnsheerenland op 25 april 1790 voor de kerk met Willem Leendertsz Bijl.
13 Cornelia Ariense van de Merwe, gedoopt te Mijnsheerenland op
14 februari 1768. Cornelia is getrouwd te Mijnsheerenland op 17 april 1791 voor de kerk met Leendert Leendertse Monster, gedoopt te Goudswaard op 14 december 1766, kind van Leendert Andriesse Monster en Ariaantje Pleune Visser.
VI-a Arij Ariensz van de Merwe, geboren De Mijl, gedoopt te Dubbeldam op 19 november 1751, zoon van Arij Dirkse van de Merwe (V-b) en Cornelia Ariens Smits.
Zijn kind bij een onbekende vrouw:
1 Jan Ariense van de Merwe. Jan is getrouwd te Mijnsheerenland op 9 mei 1790 voor de kerk met Susanna Cortiaans Brussaart, gedoopt te Mijnsheerenland op 14 februari 1768, dochter van Corstiaan Franse Brussaart en Magteltje Baars.
VI-b Teunis Ariensz van der Merwe, geboren De Mijl in het jaar 1755, overleden te Mijnsheerenland in het jaar 1829, zoon van Arij Dirkse van de Merwe (V-b) en Cornelia Ariens Smits. Teunis is getrouwd te Mijnsheerenland op 8 oktober 1778 voor de kerk met Neeltje Jansd van der Ree, gedoopt te Mijnsheerenland op 7 oktober 1754, overleden aldaar na 1819, dochter van Jan Ariensz van der Ree en Maaike Klaasd Kruithof.
Uit dit huwelijk:
1 Arij Teunisse van der Merwe, gedoopt te Mijnsheerenland op 15 augustus 1779.
2 Jan Teunisse van der Merwe, gedoopt te Mijnsheerenland op 24 december 1780. Jan is in ondertrouw gegaan te Spijkenisse in april 1815 en getrouwd in het jaar 1815 met Maartje Huibregtse Boender, dochter van Huibregt Boender en Soetje Uitenbogerd.
3 Mayke Teunisse van der Merwe, gedoopt te Mijnsheerenland op 24 augustus 1783. Mayke is getrouwd te Mijnsheerenland in het jaar 1819 met Cornelis van de Waal. Cornelis was weduwnaar van Lijntje Andeweg. 4 Maria Teunisse van der Merwe, gedoopt te Mijnsheerenland op 7 november 1784, overleden te Goudswaard op 19 oktober 1838. Maria is getrouwd te Mijnsheerenland op 4 juli 1803 met Arij Cornelisz van der Sijde, geboren te Heineoord op 27 november 1781, overleden te Goudswaard op 5 januari 1843, kind van Cornelis van der Zijde en Cornelia Dekker.
VI-c Dirk Ariensz van de Merwe, geboren te Mijnsheerenland in het jaar 1756, zoon van Arij Dirkse van de Merwe (V-b) en Cornelia Ariens Smits. Dirk is getrouwd te Goudswaard op 11 mei 1783, getrouwd aldaar op 11 mei 1783 voor de kerk (1) met Maria Jacobsd van der Waal, gedoopt te Goudswaard op 4 juni 1758, dochter van Jacob Cornelisz van der Waal en Ariaantje Verschoor.
Uit dit huwelijk:
1 Jacob Dirksz van de Merwe, gedoopt te Goudswaard op 14 maart 1784.
2 Ariaantje Dirksd van de Merwe, gedoopt te Goudswaard op 15 mei 1785. Dirk is getrouwd te Goudswaard op 27 april 1787 voor de kerk (2)
met Ariaantje Bastiaanse Boender, gedoopt te Klaaswaal op 23 september 1764, dochter van Bastiaan Boender en Maria Meeldijk.
Uit dit huwelijk:
3 Arij Dirksz van de Merwe, gedoopt te Goudswaard op 20 januari 1788.
4 Huibert Dirksz van de Merwe, gedoopt te Goudswaard op 10 januari 1789.
5 Huibert Dirksz van de Merwe, gedoopt te Goudswaard op 24 januari 1790.
6 Geertruij Dirksd van de Merwe, gedoopt te Goudswaard op 26 december 1790. Geertruij is getrouwd te Goudswaard op 16 oktober 1808 met Jan Cornelisz Smits, gedoopt te Nieuw-Beijerland op 12 september 1784, kind van Cornelis Jansz Smits en Cornelia Dirksd van Dijk.
7 Cornelia Dirksd van de Merwe, gedoopt te Goudswaard op 18 maart 1792.
8 Cornelia Dirksd van de Merwe, gedoopt te Goudswaard op 23 juni 1793.
9 Trijntje Dirksd van de Merwe, gedoopt te Goudswaard op 6 juli 1794.
10 Huijbert Dirksz van de Merwe, gedoopt te Goudswaard op 14 juni 1795.
11 Treijntje Dirksd van de Merwe, gedoopt te Goudswaard op 17 augustus 1796.
12 Huijbert Dirksz van de Merwe, gedoopt te Goudswaard op 11 november 1798.
13 Teunis Dirksz van de Merwe, gedoopt te Goudswaard op 28 december 1800.
14 Treijntje Dirksd van de Merwe, gedoopt te Goudswaard op 11 april 1802.
15 Treijntje Dirksd van de Merwe, gedoopt te Goudswaard op 2 mei 1803.
VI-d Jan Ariensz van de Merwe, gedoopt te Mijnsheerenland op 30 april 1759, zoon van Arij Dirkse van de Merwe (V-b) en Cornelia Ariens Smits. Jan is getrouwd te Klaaswaal op 25 februari 1787, getrouwd aldaar op 25 februari 1787 voor de kerk met Geertje Leendertse Korendijker, gedoopt te Klaaswaal op 6 mei 1764, dochter van Leendert Hendriksz Korendijker en Dingena Jans Weda.
Uit dit huwelijk:
1 Ariaantje van de Merwe, gedoopt te Klaaswaal op 14 oktober 1787.
2 Dingema van de Merwe, gedoopt te Strijen op 1 februari 1790. Dingema is getrouwd te Numansdorp op 10 juli 1813 met Aart Aartsz van de Polder.
3 Ariaantje van de Merwe, gedoopt te Maasdam op 5 februari 1792.
Betekenis: Van die Merwede of Merwe, 'n rivier in Nederland wat verby Dordrecht vloei. Aan dié rivier was ook 'n kasteel met dié naam, wat vandag 'n murasie is.
Stamvader: Willem Schalksz(oon) van der Merwe. Volgens die register van die Kaapse gemeente was hy van Oud-Beyerland (tussen Dordrecht en Rotterdam, Nederland), en volgens die resolusies van die Politieke Raad was hy van Broek. Hy was 'n seun van Schalk van de Merwe, boer in Oud-Beyerland, en 'n kleinseun van Willem van de(r) Merwe, van wie die tans nog bestaande familie Van de Merwe in Nederland ook afstam. Kom hier aan as haakbusskutter op die skip Dordrecht; burger in 1661. In 1663 het hy weer in diens van die V.O.C. getree as adelbors belas met landbon; was daarna 'n vrykneg en het op 23.3.1677 van die V.O.C. verlof gekry om saam met Pieter van der Westhuizen grond in Houtbaai te bewerk (d.i. die plaas "Kronendal", waarvan die Kaaps-Hollandse opstal vandag nog bestaan). Hierdie ooreenkoms is in 1681 gekanselleer en dié plaas is toe in vrye eiendom aan Willem toegeken. Die plaas "De Hoop" in Klein Drakenstein, wat in 1692 aan Willem se seun Schalk Willemsz van der Merwe toegeken is, was dus die tweede en nie die eerste plaas wat aan 'n Van der Merwe in Suld-Afrika toegeken is nie. Oorl. 12.7.1716. Trou 9.9.1668 met Elsje Cloete, dogter van Jacob Cloete (13 kinders).
Wapen: Die Suid-Afrikaanse Van der Merwes voer waarskynlik sedert die einde van die vorige eeu die wapen van die ou adellike familie Van de Merwe(de), nl.: In rooi 'n silwer dwarsbalk vergesel van 15 goue pennings, bo 5 en 4 en onder 3, 2 en 1. Helmteken: drie silwer volstruisvere. Skildhouers: twee goue griffioene. 'n Afbeelding is in die Elliott-versameling van die Kaapse Argief. Daar word vandag in Nederland aangeneem dat ons stamvader se oupa Willem stam uit 'n tak van dié familie wat afstam van Cornelis van der Merwede, geb. ca. 1495, oorl. ná 1547, 'n boer in Etten (Gelderland, Nederland), wat 'n onwettige kleinseun was van Dirk ("Dolle Dirk") van de Merwede uit die eerste helfte van die 15de eeu, een van die laaste lede van die ou geslag. Vanweë gebrek aan dokumente uit dié tyd kan hierdie stelling egter nie bewys word nie.
Birth:
Richard Ball gives place of birth as Broeck.
Broek, (Oud-Beijerland), Nederland
Willem married Elsie CLOETE, b1 on 9 Sep 1668 in Cape Town, Cape, South Africa. Elsie (daughter of Sophia (Fytje) RAEDERGORTZ, daughter of Jacob CLOETE, progenitor and Sophia (Fytje) RAEDERGORTZ, daughter of Jacob CLOETE, progenitor and Fytje (Sophia) RADEROOTJES) was born in 1649 in Cologne, North Rhine Westphalia, Germany; was christened in 1651 in On Board 'Europa'; died about 1702 in Cape Town, Cape, South Africa. [Group Sheet] [Family Chart]
|
Abt 1729 -
